რა არის გლაუკომა?

გლაუკომა თვალის დაავადებათა ჯგუფია, რომლებიც აზიანებენ მხედველობის ნერვს, რაც იწვევს მხედველობის დაკარგვას და შეუქცევად სიბრმავესაც კი. ეს ხდება ძირითადად თვალშიდა წნევის მომატების გამო, რაც თავის მხრივ უარყოფითად მოქმედებს მხედველობის ნერვზე და მის სისხლმომარაგებაზე.

მისი გამომწვევი მიზეზები

• თვალშიდა წნევის მომატება: ეს არის გლაუკომის განვითარების ძირითადი რისკ-ფაქტორი. ნორმაში თვალში სითხე მუდმივად წარმოიქმნება და გამოიყოფა, რაც უზრუნველყოფს თვალის ფორმისა და მხედველობის სიმახვილის შენარჩუნებას. თუმცა, თუ სითხის გამოყოფა ფერხდება, თვალშიდა წნევა იმატებს და აზიანებს მხედველობის ნერვს.
• ასაკი: გლაუკომის განვითარების რისკი იზრდება 40 წლის ასაკიდან.
• ოჯახური ისტორია: თუ თქვენს ოჯახში ვინმეს ჰქონდა გლაუკომა, თქვენც გაზრდილი რისკის ქვეშ ხართ.
• ეთნიკური წარმომავლობა: აფრო-ამერიკელები და ლათინოამერიკელები უფრო მაღალი რისკის ქვეშ არიან.
• სხვა სამედიცინო პირობები: ზოგიერთი დაავადება, როგორიცაა დიაბეტი, მაღალი არტერიული წნევა და ახლომხედველობა, ზრდის გლაუკომის განვითარების ალბათობას.
• თვალის ტრავმა: თვალის ტრავმამ შეიძლება დააზიანოს თვალის სტრუქტურები და გამოიწვიოს გლაუკომა.
• ზოგიერთი მედიკამენტის ხანგრძლივი გამოყენება: მაგალითად, კორტიკოსტეროიდების ხანგრძლივმა გამოყენებამ შეიძლება გაზარდოს თვალშიდა წნევა.

დაავადების სახეობები

• ღიაკუთხოვანი გლაუკომა: ეს არის გლაუკომის ყველაზე გავრცელებული ფორმა. ვითარდება თანდათანობით და ხშირად უსიმპტომოდ, რაც ართულებს მის ადრეულ დიაგნოსტირებას.
• დახურულკუთხოვანი გლაუკომა: ეს არის გლაუკომის ნაკლებად გავრცელებული, მაგრამ უფრო მწვავე ფორმა. ვითარდება მოულოდნელად და იწვევს ძლიერ ტკივილს, მხედველობის დაბინდვას, გულისრევასა და ღებინებას. საჭიროებს სასწრაფო სამედიცინო დახმარებას.
• თანდაყოლილი გლაუკომა: ეს არის გლაუკომის იშვიათი ფორმა, რომელიც დაბადებისთანავე ვლინდება. გამოწვეულია თვალის განვითარების დეფექტით.
• საშუალო გლაუკომა: ეს არის გლაუკომის იშვიათი ფორმა, რომელიც ვითარდება თვალის სხვა დაავადებების ან ტრავმის შედეგად.

დაავადების სიმპტომები

გლაუკომის სიმპტომები დამოკიდებულია მის ტიპზე და დაავადების სტადიაზე. ხშირ შემთხვევაში, განსაკუთრებით ადრეულ სტადიებზე, გლაუკომა შეიძლება იყოს უსიმპტომო, რაც ართულებს მის დროულ დიაგნოსტირებას. თუმცა, არსებობს რამდენიმე ნიშანი, რომელთა გამოვლენის შემთხვევაში აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია:

ღიაკუთხოვანი გლაუკომის სიმპტომები:

• პერიფერიული მხედველობის თანდათანობითი დაკარგვა: ეს არის გლაუკომის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ადრეული სიმპტომი. ადამიანს უჭირს გვერდებიდან დანახვა, რაც დროთა განმავლობაში შეიძლება გაუარესდეს და გამოიწვიოს "გვირაბისებური" მხედველობა, როდესაც ადამიანი ხედავს მხოლოდ ცენტრალურ არეს.
• მხედველობის დაბინდვა: ზოგიერთ შემთხვევაში, გლაუკომამ შეიძლება გამოიწვიოს მხედველობის საერთო დაბინდვა.
• ჰალოების დანახვა სინათლის წყაროს გარშემო: ეს შეიძლება იყოს გლაუკომის გვიანი სტადიის სიმპტომი.

დახურულკუთხოვანი გლაუკომის სიმპტომები:

• ძლიერი თვალის ტკივილი: ეს არის დახურულკუთხოვანი გლაუკომის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული სიმპტომი. ტკივილი შეიძლება იყოს ისეთი ძლიერი, რომ გამოიწვიოს გულისრევა და ღებინება.
• მხედველობის უეცარი დაბინდვა: დახურულკუთხოვანი გლაუკომა იწვევს მხედველობის სწრაფ და მნიშვნელოვან დაქვეითებას.
• თავის ტკივილი: ხშირად თან ახლავს თვალის ტკივილს.
• გულისრევა და ღებინება: ეს სიმპტომები გამოწვეულია ძლიერი ტკივილით და მომატებული თვალშიდა წნევით.
• თვალის სიწითლე: თვალი შეიძლება გახდეს წითელი და გაღიზიანებული.
• ჰალოების დანახვა სინათლის წყაროს გარშემო: ეს სიმპტომი შეიძლება გამოვლინდეს როგორც ღიაკუთხოვანი, ასევე დახურულკუთხოვანი გლაუკომის დროს.

თანდაყოლილი გლაუკომის სიმპტომები:

• თვალის ზომაში მომატება: ჩვილებში თანდაყოლილი გლაუკომა შეიძლება გამოვლინდეს ერთი ან ორივე თვალის ზომაში უჩვეულო მომატებით.
• მხედველობის დაბინდვა: ბავშვს შეიძლება უჭირდეს ფოკუსირება ან საგნების დანახვა.
• სინათლის მიმართ მგრძნობელობა: ბავშვი შეიძლება იყოს მგრძნობიარე სინათლის მიმართ და ხშირად ჭუტავდეს თვალებს.
• ტირილი: ჩვილებში თანდაყოლილი გლაუკომა შეიძლება გამოიწვიოს დისკომფორტი და ტირილი.

მცენარეული სამკურნალო საშუალებები და რეცეპტები

მცენარეული საშუალებები შეიძლება გამოყენებულ იქნას გლაუკომის სამკურნალოდ, მაგრამ მხოლოდ ექიმის კონსულტაციის შემდეგ. ზოგიერთი მცენარე, რომელიც შეიძლება სასარგებლო იყოს, მოიცავს:

• მოცვის ნაყოფი: შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც შეიძლება დაეხმაროს თვალის ჯანმრთელობის შენარჩუნებას.
• გინგო ბილობა: აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას, მათ შორის თვალის მიდამოში.
• მწვანე ჩაი: შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც შეიძლება დაიცვას თვალები დაზიანებისგან.
• მნიშვნელოვანია: მცენარეული საშუალებები არ ცვლის ტრადიციულ მკურნალობას და არ უნდა იქნას გამოყენებული ექიმთან კონსულტაციის გარეშე.

დაავადების პრევენციული ზომები

• რეგულარული თვალის გამოკვლევები: გლაუკომის ადრეული დიაგნოსტირება ძალიან მნიშვნელოვანია მხედველობის შესანარჩუნებლად. 40 წლის ასაკიდან რეკომენდებულია თვალის სრული გამოკვლევის ჩატარება ყოველ 1-2 წელიწადში ერთხელ.
• ჯანსაღი ცხოვრების წესი: დაბალანსებული კვება, რეგულარული ფიზიკური აქტივობა და სტრესის თავიდან აცილება დაგეხმარებათ შეამციროთ გლაუკომის განვითარების რისკი.
• თვალის დაზიანებების თავიდან აცილება: ატარეთ დამცავი სათვალეები სპორტის დროს ან სამუშაოზე, სადაც არსებობს თვალის დაზიანების რისკი.
• მედიკამენტების სწორად მიღება: თუ იღებთ რაიმე მედიკამენტს, რომელმაც შეიძლება გაზარდოს თვალშიდა წნევა, მიიღეთ ისინი ექიმის მითითებების შესაბამისად.

რჩევები და გაფრთხილებები

• ნუ დაელოდებით სიმპტომების გამოვლენას: გლაუკომა ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს ადრეულ სტადიებზე. ამიტომ მნიშვნელოვანია რეგულარული თვალის გამოკვლევების ჩატარება.
• მიმართეთ ექიმს ნებისმიერი ცვლილების შემთხვევაში: თუ შეამჩნევთ მხედველობის რაიმე ცვლილებას, როგორიცაა მხედველობის დაბინდვა, გვირაბისებური მხედველობა ან თვალის ტკივილი, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს.
• მკაცრად დაიცავით ექიმის მითითებები: თუ გაქვთ გლაუკომა, მნიშვნელოვანია მკაცრად დაიცვათ ექიმის მითითებები მკურნალობისა და თვალის მოვლის შესახებ.
• ნუ შეწყვეტთ მკურნალობას თვითნებურად: გლაუკომის მკურნალობა ხანგრძლივი პროცესია და მისი შეწყვეტა ექიმის ნებართვის გარეშე შეიძლება გამოიწვიოს მხედველობის შეუქცევადი დაკარგვა.

ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე

გლაუკომის კვლევა აქტიურად მიმდინარეობს და მეცნიერები ცდილობენ იპოვონ ახალი და უფრო ეფექტური მკურნალობის მეთოდები. ზოგიერთი ბოლოდროინდელი მიღწევა მოიცავს:

• ახალი მედიკამენტების შემუშავება: მიმდინარეობს კვლევები ახალი თვალის წვეთებისა და სხვა მედიკამენტების შესაქმნელად, რომლებიც უფრო ეფექტურად შეამცირებენ თვალშიდა წნევას და შეანელებენ დაავადების პროგრესირებას.
• გენური თერაპია: მეცნიერები იკვლევენ გენური თერაპიის გამოყენების შესაძლებლობას გლაუკომის სამკურნალოდ. ეს მეთოდი მიზნად ისახავს დაზიანებული მხედველობის ნერვის უჯრედების აღდგენას ან დაცვას.
• ღეროვანი უჯრედების თერაპია: კვლევები მიმდინარეობს ღეროვანი უჯრედების გამოყენებით დაზიანებული მხედველობის ნერვის უჯრედების ჩანაცვლების შესაძლებლობის შესასწავლად.

ეს მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია იმ მიმდინარე კვლევებიდან, რომლებიც მიზნად ისახავს გლაუკომის უკეთ გაგებას და მკურნალობას. მიუხედავად იმისა, რომ გლაუკომა სერიოზული დაავადებაა, ადრეული დიაგნოსტიკა და სათანადო მკურნალობა დაგეხმარებათ შეინარჩუნოთ მხედველობა და თავიდან აიცილოთ სიბრმავე.

გახსოვდეთ: ეს ინფორმაცია მხოლოდ საგანმანათლებლო მიზნებს ემსახურება და არ ცვლის პროფესიონალურ სამედიცინო კონსულტაციას. ნებისმიერი ჯანმრთელობის პრობლემის შემთხვევაში, მიმართეთ ექიმს.