ასკილის ნაყოფი
ასკილის ნაყოფი - ველური ვარდის სხვადასხვა სახეობის ოჯახიდან, განსაკუთრებით ასკილის ნაყოფი ცნობილია თავისი მაღალი კვებითი ღირებულებითა და სამკურნალო თვისებებით. მას შემდეგ, რაც აყვავებული ვარდის ფურცლები ჩამოცვივდება, რჩება კაშკაშა წითელი, ნარინჯისფერ ან ზოგჯერ მუქი მეწამული კენკრის მსგავს ნაყოფი, რომელიც ცნობილია როგორც ასკილის ნაყოფი.
ნაყოფის ბოტანიკური აღწერა
ოვალური ნაყოფი, დიამეტრით 1,5-2 სმ. მათ, როგორც წესი, აქვთ გლუვი, თხელი კანი და დაფარულია ღია პატარა, თმიანი ბალნით. ასკილის ნაყოფის რბილის გული არის მისი კვების და სამკურნალო ღირებულების მთავარი ნაწილი. ეს ხილი მწიფდება ზაფხულის ბოლოს და შემოდგომაზე, ზოგჯერ ნარჩუნდება ზამთარშიც, რაც უზრუნველყოფს მის კვებით ღირებულებას.
ქიმიური შემადგენლობა
ასკილის ნაყოფი მდიდარია სხვადასხვა საკვები ნივთიერებით და ბიოაქტიური ნაერთებით. მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტი შემადგენლობა შეიძლება განსხვავდებოდეს სახეობის, ზრდის პირობებისა და დამუშავების მეთოდების მიხედვით, 100 გრამი ასკილის ნაყოფი ჩვეულებრივ შეიცავს:
- ვიტამინი C: 426 მგ (C ვიტამინის ერთ-ერთი უმდიდრესი მცენარეული წყარო).
- დიეტური ბოჭკო: 24,1 გ.
- ვიტამინები: A (ბეტა-კაროტინიდან), E და B- კომპლექსის ვიტამინები, მათ შორის B1, B2, B3 და K.
- მინერალები: კალიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, ფოსფორი და რკინა.
- ანტიოქსიდანტები: ფლავონოიდები, კაროტინოიდები და პოლიფენოლები.
- ცხიმოვანი მჟავები: განსაკუთრებით თესლებში, ომეგა 3 და ომეგა 6 ცხიმოვანი მჟავების ჩათვლით.
- პექტინი: დიეტური ბოჭკოების ტიპი, რომელსაც აქვს პრებიოტიკური ეფექტი.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
ასკილის ნაყოფი ავლენს ჯანმრთელობის ხელშემწყობ რამდენიმე თვისებას:
- ანთების საწინააღმდეგო: სასარგებლოა ანთების შესამცირებლად, განსაკუთრებით სახსრების დაავადებებისთვის, როგორიცაა ოსტეოართრიტი.
- ანტიოქსიდანტი: ხელს უწყობს ოქსიდაციურ სტრესს და ამცირებს ქრონიკული დაავადებების რისკს.
- იმუნომოდულატორული: მხარს უჭერს იმუნურ ფუნქციას, ძირითადად მისი მაღალი C ვიტამინის შემცველობის გამო.
- კანის ჯანმრთელობა: ვიტამინი C და ანტიოქსიდანტები ხელს უწყობენ კანის რეგენერაციას და კოლაგენის წარმოებას.
გამოყენება ხალხურ მედიცინაში
ხალხურ მედიცინაში ასკილის ნაყოფს ტრადიციულად იყენებდნენ მისი თვისებების გამო როგორიცაა:
- იმუნიტეტის გაძლიერება.
- გაციებისა და გრიპის თავიდან აცილება.
- რევმატოიდული ართრიტისა და ოსტეოართრიტის მკურნალობა.
- საჭმლის მომნელებელი სისტემის გაჯანსასღება.
- ხელი უწყობს კანის ჯანმრთელობასა და ჭრილობების შეხორცებას.
- მოქმედებს როგორც მსუბუქი შარდმდენი და თირკმელების დამხმარე საშუალება.
გამოყენების ფორმები
ასკილის ნაყოფის მოხმარება შესაძლებელია სხვადასხვა ფორმით:
- გამხმარი: გამოიყენება ჩაის, ნაყენის ან დაფქული სახით.
- ექსტრაქტები: კაფსულები ან თხევადი ექსტრაქტები დანამატებისთვის.
- მურაბები და ჟელე: პექტინის მაღალი შემცველობით, ასკილის ნაყოფი შესანიშნავია კონსერვების დასამზადებლად.
- სიროფები და ზეთები: შინაგანი და ადგილობრივი გამოყენებისთვის.
დღიური დოზა
რეკომენდებული დღიური დოზა შეიძლება განსხვავდებოდეს ფორმისა და გამოყენების მიზნის მიხედვით. ჯანმრთელობის ზოგადი სარგებლობისთვის ჩვეულებრივია ყოველდღიურად 5-10 გრამი ხმელი ასკილის ნაყოფი ან 1-2 სუფრის ასკილის ნაყოფის ფხვნილის მიღება. სპეციფიკური პირობებისთვის, უფრო მაღალი დოზები შეიძლება გამოიყენოთ ექიმის დანიშნულებით.
ნაყოფის უკუჩვენებები
ასკილის ნაყოფის მოხმარება უსაფრთხოდ ითვლება ადამიანების უმეტესობისთვის, თუმცა C ვიტამინის მაღალი შემცველობის გამო, თავიდან უნდა ავიცილოთ ჭარბი მიღება, რადგან ამან შეიძლება გამოიწვიოს კუჭ-ნაწლავის დისკომფორტი და თირკმლის ქვები. ორსულობისა და ლაქტაციის დროს უნდა დაიცვათ საკვების რაოდენობა ან მიმართოთ სამედიცინო პერსონალს ასკილის ნაყოფის დანამატების მიღებამდე.
დასკვნა
ასკილის ნაყოფი არის მკვებავი და სასარგებლო ჩვენი ჯანმრთელობისთვის. სასარგებლოა ანთების, იმუნიტეტისა და კანის ჯანმრთელობისთვის. ხალხურ მედიცინაში მისი გამოყენების ფართო სპექტრი და მომზადების მრავალფეროვნება ასკილის ნაყოფს ჯანსაღი კვების მნიშვნელოვან დანამატად აქცევს. როგორც ნებისმიერი დანამატი, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირადი ჯანმრთელობის მდგომარეობა, საჭიროა, გაიაროთ კონსულტაცია ჯანდაცვის პროვაიდერთან უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის უზრუნველსაყოფად.