ადამის ვაშლი (Maclura pomifera)
ადამის ვაშლი, ასევე ცნობილი როგორც მაკლურა, არის ფოთოლმცვივანი ხე თუთისებრთა ოჯახიდან. მისი ნაყოფი დიდი, მრგვალი და უსწორმასწორო ფორმისაა, მომწვანო-ყვითელი ფერის. მიუხედავად იმისა, რომ ნაყოფი არ არის საკვები, ხალხურ მედიცინაში ის ფართოდ გამოიყენება სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ.
მცენარის შესახებ ზოგადი ინფორმაცია
- გავრცელებული სახელწოდება: ადამის ვაშლი, მაკლურა, ცხენის ვაშლი, ინდური ფორთოხალი.
- გამოყენების ძირითადი სფეროები: ხალხური მედიცინა, დეკორატიული მებაღეობა.
ბოტანიკური აღწერა
- ოჯახი: Moraceae (თუთისებრთა).
- გვარი: Maclura (მაკლურა).
- სახეობა: pomifera (ვაშლისებრი).
- სიცოცხლის ფორმა: ფოთოლმცვივანი ხე.
- სიმაღლე: 10-20 მეტრი.
- ღერო: სწორი, დაფარულია მუქი ნაცრისფერი ქერქით.
- ფოთლები: მარტივი, ოვალური ან ლანცეტისებრი, მუქი მწვანე.
- ყვავილები: პატარა, მომწვანო, ერთსქესიანი.
- ნაყოფი: სინკარპიული, მრგვალი, უსწორმასწორო ზედაპირით, მომწვანო-ყვითელი ფერის.
ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)
- ფლავონოიდები: ოსაგენინი, პომიფერინი.
- იზოფლავონოიდები.
- ალკალოიდები.
- ორგანული მჟავები: ლიმონმჟავა, ვაშლის მჟავა.
- პექტინები.
- სახამებელი.
- შაქარი.
- ვიტამინები: C ვიტამინი.
აქტიური ნივთიერებები - მოკლე აღწერებით
- ოსაგენინი: ფლავონოიდი, რომელსაც აქვს ანტიოქსიდანტური, ანთების საწინააღმდეგო და ანტიკანცეროგენული თვისებები.
- პომიფერინი: ფლავონოიდი, რომელსაც აქვს ანტივირუსული და ანტიბაქტერიული თვისებები.
ადამის ვაშლის სამკურნალო ნაწილები
სამკურნალო მიზნებისთვის გამოიყენება მცენარის ნაყოფი, ფოთლები და ფესვები.
ადამის ვაშლის ფარმაკოლოგიური თვისებები
- ანტიოქსიდანტური.
- ანთების საწინააღმდეგო.
- ანტივირუსული.
- ანტიბაქტერიული.
- ტკივილგამაყუჩებელი.
- ჭრილობების შემახორცებელი.
- იმუნომოდულატორული.
ადამის ვაშლის გამოყენების სარგებელი
ადამის ვაშლის გამოყენება შესაძლებელია შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:
- ჰიპერტენზია.
- ართრიტი.
- რევმატიზმი.
- კანის დაავადებები (ეგზემა, ფსორიაზი, დერმატიტი).
- ჭრილობები და დამწვრობა.
- ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციები.
- იმუნიტეტის დაქვეითება.
- ონკოლოგიური დაავადებები.
ადამის ვაშლის გამოყენების ჩვენებები
- არტერიული წნევის დაქვეითება.
- სახსრების ტკივილისა და ანთების შემცირება.
- კანის მდგომარეობის გაუმჯობესება.
- ჭრილობების შეხორცების დაჩქარება.
- იმუნური სისტემის გაძლიერება.
- ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციების მკურნალობა.
- სიმსივნური უჯრედების ზრდის ინჰიბირება.
ადამის ვაშლის სამკურნალო თვისებები ხალხურ მედიცინაში
ხალხურ მედიცინაში ადამის ვაშლს იყენებენ:
- ჰიპერტენზიის სამკურნალოდ.
- ართრიტისა და რევმატიზმის დროს ტკივილის შესამსუბუქებლად.
- კანის დაავადებების სამკურნალოდ.
- სიმსივნის საწინააღმდეგოდ.
- ჭრილობების შესახორცებლად.
როგორ გამოვიყენოთ ადამის ვაშლი
ყურადღება! ადამის ვაშლის ნაყოფი შხამიანია და არ შეიძლება მისი უმად ჭამა. სამკურნალო მიზნებისთვის გამოიყენება მხოლოდ მცენარის გადამუშავებული ნაწილები (ნაყენი, მალამო, ექსტრაქტი).
- ნაყენი: ადამის ვაშლის ნაყოფისგან დამზადებული ნაყენი გამოიყენება შინაგანად მისაღებად სხვადასხვა დაავადებების დროს.
- მალამო: ნაყოფისგან დამზადებული მალამო გამოიყენება გარეგანად კანის დაავადებების, ჭრილობებისა და დამწვრობის სამკურნალოდ.
- ექსტრაქტი: ფოთლებისა და ფესვებისგან დამზადებული ექსტრაქტი გამოიყენება შინაგანად მისაღებად სხვადასხვა დაავადებების დროს.
ადამის ვაშლის გამოყენების დოზირება და ხანგრძლივობა უნდა შეთანხმდეს ექიმთან.
ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე
ბოლო წლებში ჩატარებული კვლევები ადასტურებენ ადამის ვაშლის ზოგიერთ სამკურნალო თვისებას. მაგალითად, კვლევებმა აჩვენა, რომ მცენარის ექსტრაქტს შეუძლია შეამციროს არტერიული წნევა, ქოლესტერინის დონე და ანთება. ასევე, ადამის ვაშლის ექსტრაქტს გააჩნია ანტიოქსიდანტური, ანტივირუსული და ანტიკანცეროგენული თვისებები. თუმცა, საჭიროა დამატებითი კვლევები მცენარის ეფექტურობისა და უსაფრთხოების სრულად დასადასტურებლად.
გაფრთხილებები
- ადამის ვაშლის გამოყენებამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.
- არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას.
- შეინახეთ ადამის ვაშლის პროდუქტები ბავშვებისთვის მიუწვდომელ ადგილას.
- ადამის ვაშლის ნაყოფი შხამიანია და არ შეიძლება მისი უმად ჭამა.
უკუჩვენებები
- ალერგია ადამის ვაშლზე.
- ორსულობა და ლაქტაცია.
- თირკმლის და ღვიძლის დაავადებები.
- კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლული.