ნიორი

ბოტანიკური აღწერა: ნიორი მრავალწლოვანი ბოლქვიანი მცენარეა ამარილისისებრთა ოჯახიდან. მისი ბოლქვი შედგება რამდენიმე კბილისგან, რომლებიც დაფარულია თხელი, მშრალი გარსით. ფოთლები გრძელი, ბრტყელი და ხაზური ფორმისაა. ნიორს ახასიათებს მძაფრი სუნი და გემო, რაც განპირობებულია გოგირდშემცველი ნაერთებით.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• წყალი: 60 გ.
• ენერგეტიკული ღირებულება: 149 კკალ.
• ნახშირწყლები: 33 გ.
• ცილები: 6.36 გ.
• ცხიმები: 0.5 გ.
• ბოჭკოვანა: 2.1 გ.
• შაქარი: 1 გ.
• კალციუმი: 181 მგ.
• რკინა: 1.7 მგ.
• მაგნიუმი: 25 მგ.
• ფოსფორი: 153 მგ.
• კალიუმი: 401 მგ.
• ნატრიუმი: 17 მგ.
• თუთია: 1.16 მგ.
• C ვიტამინი: 31.2 მგ.
• თიამინი (B1): 0.2 მგ.
• რიბოფლავინი (B2): 0.11 მგ.
• ნიაცინი (B3): 0.7 მგ.
• B6 ვიტამინი: 1.235 მგ.
• ფოლატი (B9): 3 მკგ.

აქტიური ნივთიერებები

• ალლიცინი: გოგირდშემცველი ნაერთი, რომელიც პასუხისმგებელია ნივრის მძაფრ სუნსა და გემოზე. გააჩნია ანტიმიკრობული, ანტივირუსული, ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.
• S-ალლილ ცისტეინი (SAC): ამცირებს ქოლესტერინის დონეს, აქვს ანტიოქსიდანტური და ანტიკანცეროგენული მოქმედება.
• გოგირდშემცველი სხვა ნაერთები: ხელს უწყობენ გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ჯანმრთელობას, აქვთ ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.
• ფლავონოიდები: ანტიოქსიდანტები, რომლებიც იცავენ უჯრედებს დაზიანებისგან.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანტიმიკრობული და ანტივირუსული: აფერხებს ბაქტერიებისა და ვირუსების ზრდას.
• ანტიოქსიდანტური: იცავს უჯრედებს თავისუფალი რადიკალების დამაზიანებელი ზემოქმედებისგან.
• ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებით პროცესებს ორგანიზმში.
• იმუნომოდულატორული: აძლიერებს იმუნურ სისტემას.
• ჰიპოლიპიდემიური: ამცირებს ქოლესტერინისა და ტრიგლიცერიდების დონეს.
• ანტიჰიპერტენზიული: ხელს უწყობს არტერიული წნევის დაქვეითებას.
• ანტითრომბოციტული: აფერხებს თრომბოციტების აგრეგაციას.
• ფიბრინოლიზური: ხელს უწყობს სისხლის შედედების დაშლას.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ნიორს საუკუნეების განმავლობაში იყენებდნენ სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ და პროფილაქტიკისთვის:

• გაციება და გრიპი: ამცირებს სიმპტომების სიმძიმეს და ხანგრძლივობას.
• გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები: ამცირებს არტერიულ წნევას, ქოლესტერინის დონეს და თრომბების წარმოქმნის რისკს.
• სოკოვანი ინფექციები: გარეგანი გამოყენებისას ეფექტურია კანის სოკოვანი ინფექციების სამკურნალოდ.
• საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები: აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას და ამცირებს მეტეორიზმს.
• იმუნიტეტის გაძლიერება: ზრდის ორგანიზმის წინააღმდეგობის უნარს ინფექციების მიმართ.

გამოყენების მეთოდები და ფორმები

• საკვებში: ნიორი ფართოდ გამოიყენება კულინარიაში, როგორც სანელებელი და არომატიზატორი.
• ნედლი ნიორი: ყველაზე ეფექტური ფორმაა აქტიური ნივთიერებების მაქსიმალური შენარჩუნების თვალსაზრისით. შეიძლება დავჭრათ, დავაქუცმაცოთ ან გავხეხოთ.
• ნივრის ექსტრაქტი: ხელმისაწვდომია კაფსულების, ტაბლეტების და სითხის სახით. უზრუნველყოფს აქტიური ნივთიერებების სტანდარტიზებულ დოზას.
• ნივრის ზეთი: გამოიყენება გარეგანი და შინაგანი მიღებისთვის.

დოზირება

ნივრის ოპტიმალური დოზირება დამოკიდებულია რამდენიმე ფაქტორზე, მათ შორის ასაკზე, ჯანმრთელობის მდგომარეობასა და გამოყენების მიზანზე. ზოგადად, რეკომენდებულია შემდეგი დოზები:

• ნედლი ნიორი: 1-2 კბილი დღეში.
• ნივრის ექსტრაქტი: 600-1500 მგ დღეში, დაყოფილი რამდენიმე მიღებაზე.
• ნივრის ზეთი: 0.5-1 მლ დღეში.

მნიშვნელოვანია დოზირების თანდათანობით გაზრდა და ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით თუ იღებთ სხვა მედიკამენტებს ან გაქვთ ჯანმრთელობის პრობლემები.

ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე

ბოლო წლების განმავლობაში ჩატარებული კვლევები ადასტურებს ნივრის პოტენციურ სარგებელს შემდეგი მიმართულებებით:

• გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობა: კვლევები მიუთითებს, რომ ნიორმა შეიძლება შეამციროს არტერიული წნევა, ქოლესტერინის დონე და ათეროსკლეროზის განვითარების რისკი.
• კიბოს პრევენცია: ზოგიერთი კვლევა მიუთითებს, რომ ნივრის მოხმარება შეიძლება დაკავშირებული იყოს გარკვეული ტიპის კიბოს, მათ შორის კუჭის, მსხვილი ნაწლავის და პროსტატის კიბოს, შემცირებულ რისკთან.
• ნეიროდეგენერაციული დაავადებები: ნივრის ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები შეიძლება სასარგებლო იყოს ალცჰეიმერის და პარკინსონის დაავადებების პრევენციისა და მკურნალობისთვის.
• შაქრიანი დიაბეტი: ნიორმა შეიძლება ხელი შეუწყოს სისხლში შაქრის დონის კონტროლს და დიაბეტის გართულებების რისკის შემცირებას.

უკუჩვენებები და გაფრთხილებები

• ალერგია: ნიორმა შეიძლება გამოიწვიოს ალერგიული რეაქციები ზოგიერთ ადამიანში, მათ შორის კანზე გამონაყარი, ქავილი და შეშუპება.
• სისხლდენის რისკი: ნიორმა შეიძლება გაზარდოს სისხლდენის რისკი, განსაკუთრებით თუ იღებთ სისხლის გამათხელებელ მედიკამენტებს.
• საჭმლის მომნელებელი პრობლემები: ნივრის დიდი რაოდენობით მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს გულძმარვა, მუცლის ტკივილი და დიარეა.
• ორსულობა და ლაქტაცია: ნივრის უსაფრთხოება ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში ბოლომდე არ არის დადგენილი. ამიტომ, ამ პერიოდში ნივრის გამოყენებამდე რეკომენდებულია ექიმთან კონსულტაცია.
• ქირურგიული ჩარევა: ნივრის მიღება უნდა შეწყდეს ოპერაციამდე სულ მცირე 2 კვირით ადრე, რათა თავიდან იქნას აცილებული სისხლდენის გაზრდილი რისკი.

ნებისმიერი ჯანმრთელობის მდგომარეობის ან მედიკამენტის მიღების შემთხვევაში, ნივრის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია.