ბარამბო (Melissa officinalis)

ბარამბო - ლიმონის სასიამოვნო არომატის მქონე მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა, რომელიც ფართოდ გამოიყენება როგორც სამკურნალოდ, ისე კულინარიაში. მას ასევე უწოდებენ ლიმონის ბალახს ან ლიმონის პიტნას.

1. ბოტანიკური აღწერა:

• ოჯახი: Lamiaceae (ტუჩოსანთა).
• გვარი: Melissa (ბარამბო).
• სახეობა: officinalis (სამკურნალო).
• სიცოცხლის ფორმა: მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარე.
• ღერო: სწორმდგომი, ოთხწახნაგოვანი, 30-80 სმ სიმაღლის.
• ფოთლები: კვერცხისებრი, დაკბილული კიდეებით, ღია მწვანე ფერის.
• ყვავილები: პატარა, თეთრი ან ღია ვარდისფერი, შეკრებილია ფოთლის უბეებში.
• ნაყოფი: კაკლუჭა.

2. ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე):

ბარამბო შეიცავს სხვადასხვა ბიოლოგიურად აქტიურ ნაერთებს, მათ შორის:

• ეთერზეთები: (0.05-0.3%) ციტრალი, ციტრონელალი, გერანიოლი, ლინალოოლი.
• ფლავონოიდები: რუტინი, კვერცეტინი.
• ტანინები.
• როზმარინის მჟავა.
• ვიტამინები: C, B1, B2.
• მინერალები: კალციუმი, რკინა, მაგნიუმი, კალიუმი.

3. აქტიური ნივთიერებების სია მოკლე ანოტაციებით:

• ციტრალი: ტერპენოიდი, რომელიც პასუხისმგებელია ბარამბოს ლიმონის არომატზე. აქვს ანტიმიკრობული და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.
• როზმარინის მჟავა: ძლიერი ანტიოქსიდანტი, რომელიც იცავს უჯრედებს დაზიანებისგან.
• ფლავონოიდები: ანტიოქსიდანტები, რომლებიც ასევე ხელს უწყობენ სისხლძარღვების ჯანმრთელობას.

4. სამკურნალო ნაწილები:

ბარამბოს სამკურნალოდ გამოიყენება მისი მიწისზედა ნაწილი (ფოთლები, ყვავილები, ღეროები), რომელიც ყვავილობის პერიოდში იკრიფება.

5. ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• დამამშვიდებელი: ამცირებს შფოთვას და სტრესს.
• ანტიმიკრობული: ებრძვის ბაქტერიებსა და ვირუსებს.
• ანტივირუსული: ეფექტურია ჰერპესის ვირუსის წინააღმდეგ.
• ანტიოქსიდანტური: იცავს უჯრედებს დაზიანებისგან.
• ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებით პროცესებს.
• სპაზმოლიზური: ადუნებს გლუვ კუნთებს.
• ტკივილგამაყუჩებელი: ამცირებს ტკივილს.

6. გამოყენების სარგებელი:

• შფოთვისა და სტრესის შემცირება.
• ძილის გაუმჯობესება.
• მენსტრუალური ტკივილების შემსუბუქება.
• საჭმლის მონელების გაუმჯობესება.
• გაციებისა და გრიპის სიმპტომების შემსუბუქება.
• კანის ჯანმრთელობის გაუმჯობესება (გარეგანი გამოყენებისთვის).

7. გამოყენების ჩვენებები:

• შფოთვა და დეპრესია.
• უძილობა.
• მენსტრუალური ტკივილები.
• საჭმლის მონელების დარღვევები.
• გაციება და გრიპი.
• ჰერპესი.
• კანის დაავადებები (გარეგანი გამოყენებისთვის).

8. სამკურნალო თვისებები ხალხურ მედიცინაში:

• დამამშვიდებელი.
• ტკივილგამაყუჩებელი.
• ანთების საწინააღმდეგო.
• ჭრილობების შესახორცებელი (გარეგანი გამოყენებისთვის).
• მადის მოსამატებელი.

9. როგორ გამოვიყენოთ ბარამბო:

• ნაყენი: 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ბალახს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 15-20 წუთი, გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში ჭამამდე 30 წუთით ადრე.
• ჩაი: 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ბალახს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 5-10 წუთი და მიიღეთ 1 ჭიქა 2-3-ჯერ დღეში.
• ექსტრაქტი: მიიღეთ ექიმის ან ფიტოთერაპევტის რეკომენდაციის შესაბამისად.
• ეთერზეთი: გამოიყენება არომათერაპიაში, მასაჟისთვის (განზავებული საბაზისო ზეთში) ან კომპრესების სახით.

10. ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე:

ბოლო კვლევები ადასტურებენ ბარამბოს დამამშვიდებელ, ანტიმიკრობულ, ანტივირუსულ და ანტიოქსიდანტურ თვისებებს. ასევე, შესწავლილია მისი პოტენციალი ალცჰაიმერის დაავადების, შფოთვის, დეპრესიის და სხვა ნევროლოგიური და ფსიქიკური დარღვევების მკურნალობაში.

11. გაფრთხილებები:

• ბარამბოს დიდი დოზებით ან ხანგრძლივი დროით გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს გვერდითი მოვლენები, როგორიცაა ძილიანობა, თავბრუსხვევა, კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დარღვევები.
• არ არის რეკომენდებული ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში ექიმთან კონსულტაციის გარეშე.
• შეიძლება ურთიერთქმედებდეს ზოგიერთ მედიკამენტთან, განსაკუთრებით დამამშვიდებლებთან და ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონებთან.

12. უკუჩვენებები:

• ალერგია ბარამბოზე ან ტუჩოსანთა ოჯახის სხვა მცენარეებზე.
• ჰიპოთირეოზი (ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითება).
• გლაუკომა.

გამოყენებამდე ყოველთვის რეკომენდებულია ექიმთან ან კვალიფიციურ ფიტოთერაპევტთან კონსულტაციის გავლა.