ტირიფის ქერქი

ტირიფის ხე (Salix spp.), რომელიც ხშირად გვხვდება მდინარეებისა და ტბების სანაპიროებზე, საუკუნეების განმავლობაში გამოიყენებოდა მრავალი კულტურის ტრადიციულ მედიცინაში. მისი ქერქი, რომელიც მდიდარია ბიოლოგიურად აქტიური ნაერთებით, განსაკუთრებით სალიცინით, დღესაც იპყრობს ყურადღებას თავისი პოტენციური თერაპიული თვისებებით.

ბოტანიკური აღწერა

ტირიფი (Salix) მოიცავს 400-ზე მეტ სახეობას, რომლებიც გამოირჩევიან გრძელი, მოქნილი ტოტებით და ლანცეტისებრი ფოთლებით. სამკურნალო თვისებებით გამორჩეულია თეთრი ტირიფი. მისი ქერქი, გლუვი და მოვერცხლისფრო-მონაცრისფრო ახალგაზრდა ხეებში, ხნიერ ხეებში უფრო მუქი და ღრმად დახეთქილი ხდება.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• სალიცინი: 1-11% (ორგანიზმში გარდაიქმნება სალიცილის მჟავად).
• ტანინები: 5-20% (შემკვრელი და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები).
• ფლავონოიდები: 2-3% (ანტიოქსიდანტური მოქმედება).
• ფენოლური გლიკოზიდები: 1-2%.
• ორგანული მჟავები: 0.5-1%.
• ეთერზეთები: 0.1-0.3%.
• ვიტამინები: C, B1, B2, PP.
• მინერალები: კალციუმი, კალიუმი, მაგნიუმი, რკინა.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

ტირიფის ქერქის ძირითადი აქტიური ნივთიერება, სალიცინი, ორგანიზმში გარდაიქმნება სალიცილის მჟავად, რომელიც ფართოდ არის ცნობილი თავისი ტკივილგამაყუჩებელი, ანთების საწინააღმდეგო და სიცხის დამწევი თვისებებით. ტირიფის ქერქი ასევე ავლენს შემკვრელ, ანტისეპტიკურ და სისხლდენის შემაჩერებელ მოქმედებას.

ტრადიციული გამოყენება

ისტორიულად, ტირიფის ქერქს იყენებდნენ სხვადასხვა მდგომარეობის სამკურნალოდ, მათ შორის:

• თავის ტკივილი.
• ცხელება.
• რევმატიზმი.
• ართრიტი.
• ნევრალგია.
• დიარეა.
• ჭრილობები და დამწვრობა.

გამოყენების ფორმები და დოზირება

ტირიფის ქერქი ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ფორმით, მათ შორის:

• ნაყენის.
• ნახარშის.
• ჩაის.
• ექსტრაქტის.
• მალამოს სახით.

დოზირება

დამოკიდებულია გამოყენების ფორმასა და მდგომარეობაზე. ყოველთვის მიმართეთ ექიმს ან კვალიფიციურ ფარმაცევტს ინდივიდუალური დოზირების რეკომენდაციებისთვის.

უკუჩვენებები

ტირიფის ქერქი არ არის რეკომენდებული შემდეგ შემთხვევებში:

• ალერგია ასპირინზე ან სხვა სალიცილატებზე.
• კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლული სისხლდენისადმი მიდრეკილება.
• ორსულობა და ლაქტაცია.
• ბავშვთა ასაკი 16 წლამდე.

დასკვნა

ტირიფის ქერქი, როგორც ტრადიციული მედიცინის მნიშვნელოვანი კომპონენტი, თანამედროვე კვლევების საგანიც ხდება. მისი პოტენციური თერაპიული თვისებები მრავალფეროვანია, თუმცა მნიშვნელოვანია მისი გამოყენება ექიმის ან კვალიფიციური ფარმაცევტის რეკომენდაციების შესაბამისად.