ნიახურის თესლი - სრული სამეცნიერო მიმოხილვა

შესავალი

ნიახური (Apium graveolens) ორწლიანი ბალახოვანი მცენარეა ქოლგოსანთა ოჯახიდან. ფართოდ გამოიყენება კულინარიაში, როგორც სანელებელი, ასევე სამკურნალო მიზნებისთვის. მისი სამშობლოა ხმელთაშუა ზღვის რეგიონი, თუმცა დღესდღეობით მთელ მსოფლიოშია გავრცელებული. ნიახურის თესლი განსაკუთრებით ფასობს თავისი არომატული და სამკურნალო თვისებებით.

მორფოლოგია

ნიახურის თესლი მცირე ზომისაა (დაახლოებით 1-2 მმ დიამეტრის), ოვალური ან მომრგვალო ფორმის, მოყავისფრო-მონაცრისფრო შეფერილობის. თესლის ზედაპირი გლუვია ან ოდნავ ღარიანი. მას აქვს მკვეთრი, არომატული სუნი და მწარე გემო.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

ნიახურის თესლი შეიცავს:

• ეთერზეთებს (ლიმონენი, სელინენი);
• ფლავონოიდებს (აპიგენინი);
• კუმარინებს;
• ფიტოსტეროლებს;
• ცხიმოვან მჟავებს;
• ვიტამინებს (C, E);
• მინერალებს (კალიუმი, კალციუმი, რკინა).

აქტიური ნივთიერებების სია

ძირითადი აქტიური ნივთიერებები:

• აპიოლი: ეთერზეთი, რომელსაც აქვს შარდმდენი, სპაზმოლიზური და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება.
• ლიმონენი: ეთერზეთი, რომელსაც აქვს ანტიოქსიდანტური და ანტიბაქტერიული მოქმედება.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

ნიახურის თესლს გააჩნია შემდეგი ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• შარდმდენი;
• სპაზმოლიზური;
• ანთების საწინააღმდეგო;
• ანტიოქსიდანტური;
• ჰიპოტენზიური;
• ტკივილგამაყუჩებელი.

გამოყენების სარგებელი

ნიახურის თესლის გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:

• საშარდე გზების ინფექციები;
• შეშუპება;
• მაღალი არტერიული წნევა;
• რევმატიზმი;
• ართრიტი;
• კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დარღვევები;
• მენსტრუალური ციკლის დარღვევები.

გამოყენების ჩვენებები

ნიახურის თესლი რეკომენდებულია შემდეგი დაავადებების დროს:

• ცისტიტი;
• ურეთრიტი;
• პიელონეფრიტი;
• შეშუპებითი სინდრომი;
• ჰიპერტენზია;
• რევმატოიდული ართრიტი;
• ოსტეოართრიტი;
• გასტრიტი;
• მეტეორიზმი;
• დისმენორეა.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში ნიახურის თესლს იყენებენ ნაყენის, ჩაის და ნახარშის სახით. ნაყენს იყენებენ საშარდე გზების ინფექციების, შეშუპების და მაღალი არტერიული წნევის დროს. ჩაის იყენებენ რევმატიზმის, ართრიტის და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დარღვევების დროს. ნახარშს იყენებენ მენსტრუალური ციკლის დარღვევების დროს.

როგორ გამოვიყენოთ

ზოგადი რეკომენდაციები:

• დოზირება: ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
• ნიახურის თესლი ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ფორმით: ნაყენი, ჩაი, ნახარში, ეთერზეთი, კაფსულები.

ნაყენის მომზადება:

• 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ თესლს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი.
• გააჩერეთ 30 წუთი.
• გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში ჭამის წინ.

ჩაის მომზადება:

• 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ თესლს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი.
• გააჩერეთ 10 წუთი.
• გადაწურეთ და მიირთვით 1 ჭიქა 2-ჯერ დღეში.

ნახარშის მომზადება:

• 1 სუფრის კოვზ თესლს დაასხით 1 ჭიქა ცივი წყალი.
• ადუღეთ ნელ ცეცხლზე 10 წუთი.
• გააჩერეთ 30 წუთი.
• გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში ჭამის წინ.

ეთერზეთის გამოყენება:

• გამოიყენეთ არომათერაპიისთვის ან მასაჟისთვის.

კაფსულების გამოყენება:

• მიიღეთ ექიმის დანიშნულების მიხედვით.

გვერდითი მოვლენები

ნიახურის თესლის გამოყენებისას შესაძლოა გამოვლინდეს შემდეგი გვერდითი მოვლენები:

• ალერგიული რეაქციები;
• ფოტოსენსიბილიზაცია;
• კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გაღიზიანება.

უკუჩვენებები

ნიახურის თესლის გამოყენება უკუნაჩვენებია შემდეგ შემთხვევებში:

• ორსულობა;
• ლაქტაცია;
• თირკმლის ანთებითი დაავადებები;
• მომატებული მგრძნობელობა მცენარის მიმართ.

გაფრთხილება

ნიახურის თესლის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით ქრონიკული დაავადებების, მედიკამენტების მიღების ან განსაკუთრებული მდგომარეობების დროს (მაგ., ორსულობა).