ვარდკაჭაჭა (Cichorium intybus)

ვარდკაჭაჭა - მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა, რომელიც ცნობილია თავისი ლურჯი ყვავილებით და სამკურნალო თვისებებით. მისი ფესვი გამოიყენება როგორც ყავის შემცვლელი, ასევე საჭმლის მომნელებელი სისტემის და ღვიძლის დაავადებების სამკურნალოდ.

მცენარის შესახებ ზოგადი ინფორმაცია

• გავრცელებული სახელწოდება: ვარდკაჭაჭა, ციკორი.
• გამოყენების ძირითადი სფეროები: კვების მრეწველობა (ყავის შემცვლელი), ტრადიციული მედიცინა, ფარმაცევტული მრეწველობა.

ბოტანიკური აღწერა

• ოჯახი: Asteraceae (ასტერსებრთა).
• გვარი: Cichorium (ვარდკაჭაჭა).
• სახეობა: intybus (ჩვეულებრივი).
• სიცოცხლის ფორმა: მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარე.
• ღერო: სწორმდგომი, დატოტვილი, 30-120 სმ სიმაღლის.
• ფოთლები: ფესვთანური როზეტისებურად შეკრებილი, ღეროსეული - მორიგეობითი, ლანცეტისებრი.
• ყვავილები: ცისფერი ან იშვიათად თეთრი, ენისებრი, შეკრებილია კალათისებრ ყვავილედებად.
• ნაყოფი: თესლურა.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• ინულინი: 40-60%.
• მწარე ნივთიერებები: ინტიბინი, ლაქტუცინი, ლაქტუკოპიკრინი.
• ტანინები.
• ფლავონოიდები.
• ვიტამინები: C, B1, B2, PP.
• მინერალები: კალიუმი, ნატრიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, ფოსფორი, რკინა.

აქტიური ნივთიერებები - მოკლე აღწერებით

• ინულინი: პრებიოტიკი, რომელიც ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას და ნაწლავის მიკროფლორის ჯანმრთელობას.
• ინტიბინი: მწარე გლიკოზიდი, რომელიც ასტიმულირებს მადას და საჭმლის მონელებას.
• ფლავონოიდები: ანტიოქსიდანტები, რომლებიც იცავენ უჯრედებს დაზიანებისგან.

ვარდკაჭაჭას სამკურნალო ნაწილები

სამკურნალო მიზნებისთვის გამოიყენება მცენარის ფესვი და მიწისზედა ნაწილი (ფოთლები, ყვავილები).

ვარდკაჭაჭას ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანთების საწინააღმდეგო.
• ანტიოქსიდანტური.
• ნაღველმდენი.
• შარდმდენი.
• მადის მომატების უნარი.
• საჭმლის მონელების გაუმჯობესება.
• სისხლში შაქრის დონის რეგულირება.

ვარდკაჭაჭას გამოყენების სარგებელი

ვარდკაჭაჭას გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:

• ღვიძლისა და ნაღვლის ბუშტის დაავადებები.
• შარდსასქესო სისტემის ინფექციები.
• საჭმლის მონელების დარღვევები.
• დიაბეტი.
• ანემია.
• კანის დაავადებები.

ვარდკაჭაჭას გამოყენების ჩვენებები

• ღვიძლის ფუნქციის გაუმჯობესება.
• ნაღვლის გამოყოფის სტიმულირება.
• შარდის გამოყოფის გაზრდა.
• საჭმლის მონელების გაუმჯობესება.
• სისხლში შაქრის დონის რეგულირება.
• ანთებითი პროცესების შემცირება.

ვარდკაჭაჭას სამკურნალო თვისებები ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში ვარდკაჭაჭას იყენებენ:

• ღვიძლისა და ნაღვლის ბუშტის დაავადებების სამკურნალოდ.
• შარდმდენ საშუალებად.
• მადის მოსამატებლად.
• საჭმლის მონელების გასაუმჯობესებლად.
• ჭრილობების შესახორცებლად.
• კანის დაავადებების სამკურნალოდ.

როგორ გამოვიყენოთ ვარდკაჭაჭა

ვარდკაჭაჭას გამოყენება შესაძლებელია სხვადასხვა ფორმით:

• ფესვის ნახარში: 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ფესვს დაასხით 1 ჭიქა წყალი. ადუღეთ ნელ ცეცხლზე 10-15 წუთი. გააჩერეთ 30 წუთი. გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში, ჭამამდე 30 წუთით ადრე.
• ფოთლების ნაყენი: 1 სუფრის კოვზ დაქუცმაცებულ ფოთლებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 2 საათი. გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში, ჭამის შემდეგ.
• ფხვნილი: გამხმარი ფესვი ან ფოთლები დაფქვით ფხვნილის მიღებამდე. მიიღეთ 1/2 ჩაის კოვზი 2-3-ჯერ დღეში, ჭამის წინ, წყალთან ერთად.
• ექსტრაქტი: მიიღეთ ექიმის ან ფარმაცევტის მიერ რეკომენდებული დოზით.

ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე

ბოლო წლებში ჩატარებული კვლევები ადასტურებენ ვარდკაჭაჭას სამკურნალო თვისებებს. კვლევებმა აჩვენა, რომ ვარდკაჭაჭას ექსტრაქტს შეუძლია შეამციროს ანთება, ებრძოლოს თავისუფალ რადიკალებს, დაარეგულიროს სისხლში შაქრის დონე და გააუმჯობესოს ღვიძლის ფუნქცია.

გაფრთხილებები

• ვარდკაჭაჭას გამოყენებამდე გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან, განსაკუთრებით თუ ხართ ორსულად, ლაქტაციის პერიოდში ან იღებთ სხვა მედიკამენტებს.
• არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას.
• შეინახეთ ვარდკაჭაჭას პროდუქტები ბავშვებისთვის მიუწვდომელ ადგილას.
• ვარდკაჭაჭამ შეიძლება გამოიწვიოს ალერგიული რეაქციები ზოგიერთ ადამიანში.

უკუჩვენებები

• ალერგია ვარდკაჭაჭაზე.
• ნაღვლის ბუშტის კენჭები.
• კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლული.
• გასტრიტი მომატებული მჟავიანობით.