შავი მოცვი

ბოტანიკური აღწერა (Vaccinium myrtillus): მცირე ზომის, მრავალწლოვანი ბუჩქია, რომელიც 10-60 სმ-მდე იზრდება. ფოთლები მომრგვალო ან ოვალურია, წვეტიანი ბოლოებით. ყვავილები ვარდისფერი ან მოწითალოა, ზარისებრი ფორმის. ნაყოფი მცირე ზომის, მოლურჯო-შავი კენკრაა, რომელიც მომჟავო-ტკბილი გემოთი ხასიათდება. მოცვი ძირითადად მჟავე ნიადაგებზე იზრდება, ტყეებში, ბუჩქნარებსა და მთიან ადგილებში. ის ჩრდილის ამტანი მცენარეა და ხშირად გვხვდება ხის ქვეშ. მოცვი გავრცელებულია ევროპაში, აზიასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. საქართველოში ის ძირითადად ალპურ და სუბალპურ ზონებში გვხვდება.

ნაყოფის ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• წყალი: 84.71 გ.
• ენერგია: 57 კკალ.
• ცილა: 0.74 გ.
• ნახშირწყლები: 14.49 გ (შაქარი: 9.96 გ, სახამებელი: 0.09 გ).
• საკვები ბოჭკოები: 2.4 გ.
• ცხიმი: 0.33 გ.
• ვიტამინი C: 24 მგ.
• ვიტამინი K1: 19.6 მკგ.
• მანგანუმი: 0.36 მგ.
• ალიუმი: 77 მგ.

აქტიური ნივთიერებები

• ანტოციანინები: ძლიერი ანტიოქსიდანტები, რომლებიც აუმჯობესებენ მხედველობას, ამცირებენ ანთებას და იცავენ გულ-სისხლძარღვთა სისტემას.
• ტანინები: აქვთ შემკვრელი და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები, ხელს უწყობენ საჭმლის მონელებას.
• ფლავონოიდები: ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.
• პექტინი: ხსნადი ბოჭკო, რომელიც აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას და ამცირებს ქოლესტერინის დონეს.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანტიოქსიდანტური: იცავს უჯრედებს თავისუფალი რადიკალების დაზიანებისგან.
• ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებით პროცესებს.
• მხედველობის გამაუმჯობესებელი: აუმჯობესებს სიბნელეში მხედველობას და ამცირებს თვალის დაღლილობას.
• გულ-სისხლძარღვთა სისტემის დამცავი: ამცირებს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკს.
• საჭმლის მომნელებელი სისტემის მასტიმულირებელი: აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას და ხელს უშლის დიარეას.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

• მხედველობის პრობლემები: მოცვის ნაყოფი ტრადიციულად გამოიყენება მხედველობის გასაუმჯობესებლად და თვალის დაღლილობის შესამცირებლად.
• საჭმლის მომნელებელი პრობლემები: გამოიყენება დიარეის, ყაბზობის და სხვა საჭმლის მომნელებელი პრობლემების დროს.
• გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები: მოცვის ნაყოფი შესაძლოა სასარგებლო იყოს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების პრევენციისთვის.

გამოყენების მეთოდები, ფორმები და დოზირება

• ახალი ან გამხმარი ნაყოფი: დღეში 50-100 გრამი.
• ჩაი: 1-2 ჩაის კოვზი გამხმარი ფოთლები ან ნაყოფი ერთ ჭიქა მდუღარე წყალში. დააყენეთ 10-15 წუთი.
• ექსტრაქტი: დოზირება დამოკიდებულია პროდუქტზე და მითითებულია ინსტრუქციაში.

მიმდინარე კვლევები

• მოცვის ნაყოფის ეფექტურობის შესწავლა ასაკობრივი მაკულარული დეგენერაციის (AMD) და სხვა თვალის დაავადებების მკურნალობაში.
• მოცვის ნაყოფის გავლენის შესწავლა კოგნიტურ ფუნქციებზე და ნეიროდეგენერაციული დაავადებების პრევენციაზე.
• მოცვის ნაყოფის ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებების შესწავლა სხვადასხვა ქრონიკული დაავადებების კონტექსტში.

უკუჩვენებები და გაფრთხილებები

• სისხლის გამათხელებლები: მოცვის ნაყოფმა შესაძლოა გააძლიეროს სისხლის გამათხელებელი მედიკამენტების მოქმედება.
• დიაბეტი: მოცვის ნაყოფი შეიცავს შაქარს, ამიტომ დიაბეტით დაავადებულებმა უნდა მიიღონ ის ზომიერად და ექიმის კონსულტაციით.
• ალერგია: იშვიათ შემთხვევებში, მოცვის ნაყოფმა შესაძლოა ალერგიული რეაქცია გამოიწვიოს.