მწარე აბზინდა (Artemisia absinthium)

მწარე აბზინდა - მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა, რომელიც ცნობილია თავისი მკვეთრი არომატით და მწარე გემოთი. მას ხშირად იყენებენ როგორც სამკურნალო მცენარეს, ასევე ალკოჰოლური სასმელების წარმოებაში.

1. ბოტანიკური აღწერა:

• ოჯახი: Asteraceae (ასტრასებრთა).
• გვარი: Artemisia (აბზინდა).
• სახეობა: absinthium (მწარე).
• სიცოცხლის ფორმა: მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარე.
• ღერო: სწორმდგომი, ვერცხლისფერ-მონაცრისფრო, 50-120 სმ სიმაღლის.
• ფოთლები: ორმაგად ფრთისებრ განკვეთილი, დაფარულია მოკლე, რბილი ბუსუსებით.
• ყვავილები: წვრილი, ყვითელი, შეკრებილია კალათისებრ ყვავილედებად.
• ნაყოფი: თესლურა.

2. ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე):

მწარე აბზინდა შეიცავს სხვადასხვა ბიოლოგიურად აქტიურ ნაერთებს, მათ შორის:

• ეთერზეთები: (0.2-0.5%) თუჯონი, აბსინტინი, ანაბსინტინი.
• ფლავონოიდები: რუტინი, კვერცეტინი.
• მწარე ნივთიერებები: აბსინტინი, არტაბსინი.
• ორგანული მჟავები: ვაშლის, ქარვის, ლიმონის.
• ვიტამინები: C, B6, K.
• მინერალები: კალციუმი, რკინა, მაგნიუმი, კალიუმი.

3. აქტიური ნივთიერებების სია მოკლე ანოტაციებით:

• თუჯონი: ტერპენოიდი, რომელსაც აქვს ანტიმიკრობული და ანტიპარაზიტული თვისებები. მაღალი დოზებით შეიძლება იყოს ტოქსიკური.
• აბსინტინი: მწარე გლიკოზიდი, რომელიც ასტიმულირებს მადას და საჭმლის მონელებას.
• ფლავონოიდები: ანტიოქსიდანტები, რომლებიც იცავენ უჯრედებს დაზიანებისგან.

4. სამკურნალო ნაწილები:

მწარე აბზინდას სამკურნალოდ გამოიყენება მისი მიწისზედა ნაწილი (ფოთლები, ყვავილები, ღეროები), რომელიც ყვავილობის პერიოდში იკრიფება.

5. ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• ანტიმიკრობული: ებრძვის ბაქტერიებსა და სოკოებს.
• ანტიპარაზიტული: ეფექტურია ნაწლავის პარაზიტების წინააღმდეგ.
• ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებით პროცესებს.
• სპაზმოლიზური: ადუნებს გლუვ კუნთებს.
• ქოლეტური: ასტიმულირებს ნაღვლის გამოყოფას.
• ამოსახველებელი: ხელს უწყობს ნახველის გათხელებას და გამოყოფას.

6. გამოყენების სარგებელი:

• საჭმლის მონელების გაუმჯობესება.
• მადის მომატება.
• ნაწლავის პარაზიტების მკურნალობა.
• ანთებითი პროცესების შემცირება.
• ღვიძლისა და ნაღვლის ბუშტის ფუნქციის გაუმჯობესება.
• სასუნთქი გზების დაავადებების მკურნალობა.

7. გამოყენების ჩვენებები:

• მადის დაქვეითება.
• საჭმლის მონელების დარღვევები.
• ნაწლავის პარაზიტები.
• ღვიძლისა და ნაღვლის ბუშტის დაავადებები.
• სასუნთქი გზების ანთებითი დაავადებები.
• კანის ზოგიერთი დაავადება (გარეგანი გამოყენებისთვის).

8. სამკურნალო თვისებები ხალხურ მედიცინაში:

• ჭიების საწინააღმდეგო საშუალება.
• მადის მოსამატებელი.
• საჭმლის მონელების გასაუმჯობესებელი.
• ანთების საწინააღმდეგო.
• ჭრილობების შესახორცებელი (გარეგანი გამოყენებისთვის).

9. როგორ გამოვიყენოთ მწარე აბზინდა:

• ნაყენი: 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ბალახს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 15-20 წუთი, გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში ჭამამდე 30 წუთით ადრე.
• ჩაი: 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ბალახს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 5-10 წუთი და მიიღეთ 1 ჭიქა 2-3-ჯერ დღეში.
• ექსტრაქტი: მიიღეთ ექიმის ან ფიტოთერაპევტის რეკომენდაციის შესაბამისად.
• გარეგანი გამოყენება: ნაყენი ან ნახარში გამოიყენება კომპრესების სახით კანის დაავადებების დროს.

10. ინფორმაცია ბოლო მიმდინარე კვლევებზე:

ბოლო კვლევები ადასტურებენ მწარე აბზინდას ანტიმიკრობულ, ანტიპარაზიტულ და ანთების საწინააღმდეგო თვისებებს. ასევე, შესწავლილია მისი პოტენციალი კიბოს, ალცჰაიმერის დაავადების და სხვა ქრონიკული დაავადებების მკურნალობაში. თუმცა, საჭიროა მეტი კვლევა ამ მიმართულებით.

11. გაფრთხილებები:

• მწარე აბზინდას დიდი დოზებით ან ხანგრძლივი დროით გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს გვერდითი მოვლენები, როგორიცაა გულისრევა, ღებინება, თავბრუსხვევა, კრუნჩხვები და ნერვული სისტემის დაზიანება.
• არ არის რეკომენდებული ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში.
• არ არის რეკომენდებული ბავშვებისთვის.
• არ არის რეკომენდებული თირკმლის და ღვიძლის დაავადებების მქონე პირებისთვის.
• შეიძლება ურთიერთქმედებდეს ზოგიერთ მედიკამენტთან.

12. უკუჩვენებები:

• ალერგია აბზინდაზე ან ასტრასებრთა ოჯახის სხვა მცენარეებზე.
• ორსულობა და ლაქტაცია.
• თირკმლის და ღვიძლის დაავადებები.
• ეპილეფსია.
• გულის დაავადებები.

გამოყენებამდე ყოველთვის რეკომენდებულია ექიმთან ან კვალიფიციურ ფიტოთერაპევტთან კონსულტაციის გავლა.