სელის თესლის ზეთი - სრული სამეცნიერო მიმოხილვა

შესავალი

ცივად დაწურული სელის თესლის ზეთი არის ღია ყვითელი ან ოქროსფერი სითხე, რომელსაც აქვს მსუბუქი, თხილისებრი არომატი. ეს ზეთი მიიღება სელის თესლისგან (Linum usitatissimum) და ფართოდ გამოიყენება როგორც საკვებად, ასევე სამკურნალო მიზნებისთვის. ცივი დაწურვის მეთოდი უზრუნველყოფს ზეთში ყველა სასარგებლო ნივთიერების შენარჩუნებას.

მორფოლოგია

სელის თესლის ზეთი არის გამჭვირვალე, ღია ყვითელი ან ოქროსფერი სითხე. მას აქვს მსუბუქი, თხილისებრი არომატი და ოდნავ მწარე გემო.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

სელის თესლის ზეთი შეიცავს:

• ომეგა-3 ცხიმოვან მჟავებს (ალფა-ლინოლენის მჟავა - 50-60%);
• ომეგა-6 ცხიმოვან მჟავებს (ლინოლის მჟავა - 15-20%);
• ომეგა-9 ცხიმოვან მჟავებს (ოლეინის მჟავა - 10-20%);
• ვიტამინებს (E, K);
• მინერალებს (მაგნიუმი, კალიუმი, თუთია).

აქტიური ნივთიერებების სია

ძირითადი აქტიური ნივთიერებები:

• ალფა-ლინოლენის მჟავა (ALA): ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავა, რომელიც აუცილებელია გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობისთვის, ტვინის ფუნქციონირებისთვის და ანთებითი პროცესების შესამცირებლად.
• ლიგნანები: ფიტოესტროგენები, რომლებსაც აქვთ ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება. ისინი ასევე ხელს უწყობენ ჰორმონალური ბალანსის შენარჩუნებას.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

სელის თესლის ზეთს გააჩნია შემდეგი ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• ანთების საწინააღმდეგო;
• ანტიოქსიდანტური;
• ჰიპოლიპიდემიური (ამცირებს ქოლესტერინის დონეს);
• საფაღარათო;
• იმუნომოდულატორული;
• ანტიკანცეროგენული (აფერხებს სიმსივნური უჯრედების ზრდას).

გამოყენების სარგებელი

სელის თესლის ზეთის გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:

• გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები (ათეროსკლეროზი, ჰიპერტენზია);
• მაღალი ქოლესტერინი;
• ყაბზობა;
• საჭმლის მონელების დარღვევები (გასტრიტი, კოლიტი, დიარეა);
• შაქრიანი დიაბეტი;
• კანის დაავადებები (ეგზემა, ფსორიაზი, აკნე);
• ჰორმონალური დისბალანსი (მენოპაუზა, პრემენსტრუალური სინდრომი);
• ონკოლოგიური დაავადებების პროფილაქტიკა.

გამოყენების ჩვენებები

სელის თესლის ზეთი რეკომენდებულია შემდეგი დაავადებების დროს:

• გულის იშემიური დაავადება;
• ინსულტი;
• ჰიპერტონული დაავადება;
• ქრონიკული ყაბზობა;
• გასტრიტი;
• კოლიტი;
• შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 2;
• ეგზემა;
• ფსორიაზი;
• აკნე;
• მენოპაუზა;
• პრემენსტრუალური სინდრომი.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში სელის თესლის ზეთს იყენებენ როგორც შინაგანად, ასევე გარეგანად. შინაგანად მიღებისას, ზეთი ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას, ამცირებს ქოლესტერინის დონეს, აძლიერებს იმუნიტეტს. გარეგანად გამოყენებისას, ზეთი ხელს უწყობს კანის დაავადებების მკურნალობას, ჭრილობების შეხორცებას, თმის ზრდას.

როგორ გამოვიყენოთ

ზოგადი რეკომენდაციები:

• დოზირება: 1-2 სუფრის კოვზი დღეში (თხევადი ფორმით) ან 1-2 კაფსულა 2-ჯერ დღეში (კაფსულირებული ფორმით).
• სელის თესლის ზეთი შეიძლება დაემატოს საკვებს (მაგ., სალათებს, ფაფებს) ან მიირთვათ ცალკე.
• ზეთი უნდა შეინახოთ გრილ, ბნელ ადგილას.

თხევადი ფორმით გამოყენება:

• მიიღეთ 1-2 სუფრის კოვზი ზეთი დღეში, ჭამის წინ ან ჭამის დროს.
• შეგიძლიათ დაამატოთ ზეთი სალათებს, ფაფებს, იოგურტებს.

კაფსულების გამოყენება:

• მიიღეთ 1-2 კაფსულა 2-ჯერ დღეში, ჭამის შემდეგ.

სხვა გამოყენების მეთოდები:

• სელის თესლის ზეთი შეიძლება გამოყენებულ იქნას გარეგანად, კანის დაავადებების სამკურნალოდ (ეგზემა, ფსორიაზი, აკნე). ამისათვის, ზეთი წაისვით დაზიანებულ კანზე დღეში რამდენჯერმე.
• ასევე, სელის თესლის ზეთი შეიძლება გამოყენებულ იქნას თმის ნიღბების სახით, თმის ზრდის სტიმულირებისა და თმის სტრუქტურის გაუმჯობესების მიზნით.

გვერდითი მოვლენები

სელის თესლის ზეთის გამოყენებისას შესაძლოა გამოვლინდეს შემდეგი გვერდითი მოვლენები:

• შებერილობა;
• მეტეორიზმი;
• დიარეა;
• ალერგიული რეაქციები (კანზე გამონაყარი, ქავილი).

უკუჩვენებები

სელის თესლის ზეთის გამოყენება უკუნაჩვენებია შემდეგ შემთხვევებში:

• ნაწლავთა გაუვალობა;
• დივერტიკულიტი;
• სელის მიმართ ალერგია;
• სისხლის შედედების დარღვევები;
• ჰორმონ-მგრძნობიარე სიმსივნეები (სარძევე ჯირკვლის, საკვერცხეების, საშვილოსნოს).

გაფრთხილება

სელის თესლის ზეთის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით ქრონიკული დაავადებების, მედიკამენტების მიღების ან განსაკუთრებული მდგომარეობების დროს (მაგ., ორსულობა, ლაქტაცია).