სელის თესლის ზეთი
ცივად დაწურული სელის ზეთი მიიღება სელის თესლის დაწნეხით დაბალ ტემპერატურაზე (40-60°C), რაც უზრუნველყოფს მისი სასარგებლო თვისებების შენარჩუნებას. ზეთს აქვს ოქროსფერი-ყავისფერი შეფერილობა, მსუბუქი თხილისებრი არომატი და გემო. მისი კონსისტენცია არის თხევადი და ოდნავ ბლანტი.
ქიმიური შემადგენლობა
- ენერგეტიკული ღირებულება: 884 კკალ.
- ცხიმები: 99.9 გ.
- გაჯერებული ცხიმები: 9 გ.
- მონოუჯერი ცხიმები: 18 გ.
- პოლიუჯერი ცხიმები: 72 გ.
- ომეგა-3 (ALA): 53.3 გ.
- ომეგა-6 (LA): 14.3 გ.
- ქოლესტერინი: 0 მგ.
- ნახშირწყლები: 0 გ.
- ცილები: 0 გ.
- ვიტამინი E: 1.8 მგ.
- ვიტამინი K: 9.1 მკგ.
- მინერალები: კალციუმი, რკინა, მაგნიუმი, ფოსფორი, თუთია (მცირე რაოდენობით).
ჯანმრთელობის სარგებელი
- გულ-სისხლძარღვთა სისტემა: ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავები ამცირებენ ტრიგლიცერიდების დონეს, არტერიულ წნევას და ხელს უშლიან თრომბების წარმოქმნას, რითაც ამცირებენ გულის დაავადებების რისკს.
- ანთების საწინააღმდეგო მოქმედება: ALA-ს გააჩნია ანთების საწინააღმდეგო თვისებები, რაც სასარგებლოა ისეთი დაავადებების დროს, როგორიცაა ართრიტი, ასთმა და ნაწლავების ანთებითი დაავადებები.
- კანის მდგომარეობა: სელის ზეთი აუმჯობესებს კანის ელასტიურობას, ამცირებს სიმშრალეს და ხელს უწყობს ჭრილობების შეხორცებას.
- კუჭ-ნაწლავის ჯანმრთელობა: ზეთი ხელს უწყობს ნაწლავის მოძრაობას და ამცირებს ყაბზობას.
- ჰორმონალური ბალანსი: სელის ზეთი არეგულირებს ესტროგენის დონეს და ამსუბუქებს მენოპაუზის სიმპტომებს.
ტრადიციული და თანამედროვე გამოყენებები
სელის ზეთი ტრადიციულად გამოიყენებოდა კულინარიაში, როგორც საკვები დანამატი და სამკურნალო მიზნებისთვის. თანამედროვე მედიცინაში იგი გამოიყენება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების, დიაბეტის, კიბოს და სხვა დაავადებების პრევენციისა და მკურნალობის მიზნით. კოსმეტიკურ ინდუსტრიაში იგი გამოიყენება კანისა და თმის მოვლის საშუალებებში.
მომზადება და მოხმარება
ცივად დაწურული სელის ზეთი არ არის რეკომენდებული თერმული დამუშავებისთვის, რადგან მაღალი ტემპერატურა აზიანებს მის სასარგებლო თვისებებს. იგი შეიძლება დაემატოს სალათებს, სმუზებს, იოგურტებს და სხვა კერძებს მომზადების შემდეგ. რეკომენდებული დღიური დოზა არის 1-2 სუფრის კოვზი.
გვერდითი მოვლენები და წინასწარი გაფრთხილებები
სელის ზეთის ჭარბმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს დიარეა, მუცლის შებერილობა და გულისრევა. იშვიათ შემთხვევებში შესაძლებელია ალერგიული რეაქციები. ორსულებმა და მეძუძურმა დედებმა უნდა მიმართონ ექიმს ზეთის მიღებამდე.
ისტორიული და კულტურული მნიშვნელობა
სელის ზეთი უძველესი დროიდან გამოიყენება სხვადასხვა კულტურაში. ძველ ეგვიპტეში იგი გამოიყენებოდა სამკურნალოდ, ხოლო ძველ რომში - კოსმეტიკური მიზნებისთვის. სხვადასხვა ქვეყნებში სელის ზეთს იყენებდნენ როგორც საკვებ დანამატს და როგორც ნათურების საწვავს.
მიმდინარე კვლევები და განვითარება
მიმდინარეობს კვლევები სელის ზეთის გამოყენების შესახებ კიბოს, დიაბეტის, ნევროლოგიური დაავადებების და სხვა მდგომარეობების მკურნალობაში. მეცნიერები ასევე იკვლევენ სელის ზეთის გავლენას ნაწლავის მიკრობიოტაზე და იმუნურ სისტემაზე.
მომავალი პერსპექტივები
ცივად დაწურული სელის ზეთი ითვლება პერსპექტიულ პროდუქტად ჯანსაღი კვებისა და მედიცინის სფეროში. მისი მაღალი კვებითი ღირებულება და ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო თვისებები მას მიმზიდველს ხდის როგორც მომხმარებლებისთვის, ასევე მეცნიერებისთვის.
ხარისხის კონტროლი და შენახვა
ცივად დაწურული სელის ზეთის ხარისხი დამოკიდებულია მის სწორ შენახვაზე. ზეთი უნდა ინახებოდეს გრილ, ბნელ ადგილას, მჭიდროდ დახურულ მუქი ფერის შუშის ბოთლში, რათა თავიდან იქნას აცილებული მისი დაჟანგვა და სასარგებლო თვისებების დაკარგვა. ზეთის ვარგისიანობის ვადა შეზღუდულია და მისი გამოყენება რეკომენდებულია გახსნიდან რამდენიმე თვის განმავლობაში.
მომავალი პერსპექტივები
მომავალში მოსალოდნელია ცივად დაწურული სელის ზეთის გამოყენების გაფართოება როგორც საკვებ დანამატში, ასევე ფარმაცევტულ და კოსმეტიკურ ინდუსტრიებში. მეცნიერული კვლევები გააგრძელებენ ახალი პოტენციური სარგებელისა და გამოყენების აღმოჩენას. შესაძლოა, მომავალში შეიქმნას სელის ზეთზე დაფუძნებული ახალი პრეპარატები სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ.