სელის თესლი

სელი (Linum usitatissimum) ერთწლოვანი მცენარეა, რომელიც იზრდება 30-დან 100 სმ-მდე სიმაღლეზე. მისი ფოთლები ვიწრო და ხალიჩისებრია, ყვავილები კი პატარა, ლურჯი ან თეთრი ფერის. სელის თესლი მცირე, მრგვალი ან ოვალური ფორმისაა, ოქროსფერიდან მუქ ყავისფრად იღებება, და ქერქი ზეთოვანი და მბრწყინავი აქვს.

თესლის ქიმიური შემადგენლობა 100 გრამში

სელის თესლი მდიდარია მრავალმხრივი ნუტრიენტებით. 100 გრამი სელის თესლი შეიცავს:

ენერგია: 534 კალორია.
ცხიმი: 42 გრამი.
ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავები: 22.8 გრამი.
ომეგა-6 ცხიმოვანი მჟავები: 5.9 გრამი.
ცილა: 18 გრამი.
ნახშირწყლები: 29 გრამი.
ბოჭკოვანი: 27 გრამი.
თუთია: 4.34 მგ.
მაგნიუმი: 392 მგ .
კალიუმი: 813 მგ.
ფოსფორი: 642 მგ.
კალციუმი: 255 მგ.
რკინა: 5.73 მგ.
ვიტამინი B1 (თიამინი): 1.64 მგ.
ვიტამინი B6: 0.47 მგ.
ვიტამინი E: 0.31 მგ.

თესლის ფარმაკოლოგიური თვისებები

სელის თესლი ცნობილია მრავალმხრივი ფარმაკოლოგიური თვისებებით, რომლებიც მოიცავს:

ანტი-ინფლამატორული: სელის თესლი შეიცავს ომეგა-3 ცხიმოვან მჟავებს, რომლებიც ამცირებს ანთებას.
ანტიოქსიდანტური: ლიგნანების მაღალი შემცველობა ეხმარება თავისუფალი რადიკალების გამოთავისუფლებას და უჯრედების დაცვას.
ქოლესტერინის დამწევი: სელის თესლი ამცირებს LDL („ცუდი“) ქოლესტერინის დონეს.
გულსისხლძარღვთა სისტემის გამაჯანსაღებელი: სელის თესლი აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას და ამცირებს გულის დაავადებების რისკს.
საჭმლის მომნელებელი სისტემის გამაჯანსაღებელი: სელის თესლი ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას და კუჭ-ნაწლავის მუშაობას.

თესლის გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში სელის თესლი გამოიყენება სხვადასხვა მდგომარეობების სამკურნალოდ:

ყაბზობა: სელის თესლის ბოჭკოვანი სტრუქტურა ხელს უწყობს საჭმლის მონელების პროცესს.
მთელი სხეულის დეტოქსიკაცია: სელის თესლი ხელს უწყობს ტოქსინების გამოთავისუფლებას ორგანიზმიდან.
კანის მდგომარეობის გაუმჯობესება: სელის თესლის ზეთი გამოიყენება როგორც კანის დაზიანებების და გამონაყარის სამკურნალოდ.
წონის კონტროლი: სელის თესლის ბოჭკოვანი და ცხიმოვანი მჟავები ხელს უწყობს მადის შემცირებას და ენერგიის დონის მატებას.

თესლის გამოყენების ფორმები

სელის თესლის გამოყენება შესაძლებელია სხვადასხვა ფორმით:

მთელი თესლი: შეიძლება ჩაყაროთ სალათებში ან იოგურტებში.
დაფქული თესლი: გამოიყენება ბოსტნეულში, სმუზებში და პურეულის მომზადებაში.
სელის ზეთი: გამოიყენება როგორც საკვები დანამატი ან კოსმეტიკური საშუალება.
სელის ფქვილი: გამოიყენება საცხობ პროდუქტებში, როგორიცაა პურები და ბლინები.

თესლის დღიური დოზირება

სელის თესლის რეკომენდებული დღიური დოზირება ზრდასრულებისთვის არის 1-2 სუფრის კოვზი (დაახლოებით 10-20 გრამი).

თესლის უკუჩვენებები

სელის თესლის გამოყენებამ ზოგჯერ შეიძლება გამოიწვიოს უკუჩვენებები:

ალერგია: ზოგიერთი ადამიანი შეიძლება იყოს ალერგიული სელის თესლზე.
სითხის ნაკლებობა: სელის თესლის ხშირმა გამოყენებამ და სითხის ნაკლებობამ შეიძლება გამოიწვიოს ყაბზობა.
ორსულობა: ორსულმა ქალებმა უნდა გაიარონ კონსულტაცია ექიმთან სელის თესლის მიღებამდე.
ნაწლავის პრობლემები: მაღალი ბოჭკოვანი შემცველობის გამო, სელის თესლი შესაძლოა აღმოჩნდეს მძიმე, ნაწლავის ზოგიერთი პრობლემების დროს.

სელის თესლი მრავალმხრივად სასარგებლოა და მისი სხვადასხვა ფორმით გამოყენებაა შესაძლებელი, თუმცა მნიშვნელოვანია მისი ზომიერი მიღება და ექიმთან კონსულტაცია უკუჩვენებების თავიდან ასაცილებლად.