მდოგვის თესლი
ბოტანიკური აღწერა: მცენარე: მდოგვი (Sinapis) ერთ ან ორწლიანი ბალახოვანი მცენარეა, რომელიც კომბოსტოსებრთა ოჯახს მიეკუთვნება. არსებობს რამდენიმე სახეობა: თეთრი მდოგვი (Sinapis alba), შავი მდოგვი (Brassica nigra) და სარეპტის მდოგვი (Brassica juncea).
თესლი: მდოგვის თესლი პატარა, მრგვალი ან ოვალური ფორმისაა, რომლის ფერი შეიძლება იყოს თეთრი, ყვითელი, ყავისფერი ან შავი, მცენარის სახეობიდან გამომდინარე. თესლს აქვს მკვეთრი, არომატული სუნი და პიკანტური, ცხარე გემო.
ქიმიური შემადგენლობა 100 გრამზე
- კალორიულობა: 508 კკალ.
- ცხიმები: 28.8 გრ.
- ნახშირწყლები: 28.1 გრ.
- ცილები: 26.1 გრ.
- ვიტამინები: A, B ჯგუფის ვიტამინები, C, E და K ვიტამინები.
- მინერალები: კალციუმი, მაგნიუმი, ფოსფორი, კალიუმი, რკინა, თუთია, სელენი.
- აქტიური ნივთიერებები: გლუკოზინოლატები (სინიგრინი, მიროზინი), ცხიმოვანი მჟავები (ომეგა-3).
აქტიური ნივთიერებების სია
- გლუკოზინოლატები: ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებებით გამოირჩევიან.
- სინიგრინი: ჰიდროლიზის შედეგად წარმოქმნის ალილ იზოთიოციანატს, რომელსაც მიაწერენ ანტიმიკრობულ და ანტიკანცეროგენულ თვისებებს.
- მიროზინი: ფერმენტი, რომელიც გლუკოზინოლატების დაშლას უწყობს ხელს.
- ცხიმოვანი მჟავები (ომეგა-3): აუცილებელია გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ჯანმრთელობისთვის.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
- ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებით პროცესებს.
- ანტიმიკრობული: ებრძვის ბაქტერიებსა და სოკოებს.
- ტკივილგამაყუჩებელი: ამცირებს ტკივილის შეგრძნებას.
- საჭმლის მონელების გამაუმჯობესებელი: ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას და ამცირებს შებერილობას.
- გამათბობელი: აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას და ათბობს ორგანიზმს.
გამოყენება ხალხურ მედიცინაში
- რესპირატორული დაავადებები: გაციების, ბრონქიტის და პნევმონიის დროს გამოიყენება გულ-მკერდზე საფენების სახით.
- კუნთებისა და სახსრების ტკივილი: ართრიტის, ართროზის და რევმატიზმის დროს გამოიყენება საფენებისა და კომპრესების სახით.
- საჭმლის მონელების პრობლემები: ყაბზობის, მეტეორიზმის და მადის დაქვეითების დროს გამოიყენება ნაყენის ან ფხვნილის სახით.
გამოყენების მეთოდები და ფორმები
- საფენები და კომპრესები: მდოგვის ფხვნილი ურევენ თბილ წყალს და ამზადებენ პასტას, რომელსაც შემდეგ ქსოვილზე ისვამენ და პრობლემურ ადგილზე აფენენ.
- ნაყენი: მდოგვის თესლს ასხამენ ცხელ წყალს და აჩერებენ გარკვეული დროის განმავლობაში.
- ფხვნილი: მდოგვის თესლს ფქვავენ და იღებენ ფხვნილს, რომელსაც შემდეგ უმატებენ საკვებს ან იყენებენ საფენების მოსამზადებლად.
დოზირება
- საფენები და კომპრესები: 1-2 სუფრის კოვზი მდოგვის ფხვნილი 1 ჭიქა თბილ წყალზე.
- ნაყენი: 1 ჩაის კოვზი მდოგვის თესლი 1 ჭიქა ცხელ წყალზე.
- ფხვნილი: არაუმეტეს 1/2 ჩაის კოვზი დღეში.დოზირება შესაძლოა განსხვავდებოდეს ინდივიდუალური მდგომარეობიდან გამომდინარე. აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია.
ინფორმაცია მიმდინარე კვლევებზე
მიმდინარე კვლევები მდოგვის თესლის შესაძლო ანტიკანცეროგენულ, ანტიდიაბეტურ და ნეიროპროტექტორულ თვისებებს იკვლევს. თუმცა, ამ მიმართულებით საჭიროა დამატებითი კლინიკური კვლევები.
უკუჩვენებები და გაფრთხილებები
- ალერგია: მდოგვის მიმართ ალერგიის შემთხვევაში მდოგვის გამოყენება უკუნაჩვენებია.
- ორსულობა და ლაქტაცია: ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში მდოგვის გამოყენება რეკომენდებული არ არის, რადგან არ არსებობს საკმარისი მონაცემები მისი უსაფრთხოების შესახებ.
- კანის გაღიზიანება: მდოგვის გარეგანი გამოყენებისას შესაძლოა განვითარდეს კანის გაღიზიანება, წვის შეგრძნება ან სიწითლე. ამ შემთხვევაში საჭიროა მისი გამოყენების შეწყვეტა და კანის დაბანა გრილი წყლით.
- ურთიერთქმედება მედიკამენტებთან: მდოგვმა შესაძლოა ურთიერთქმედება მოახდინოს სისხლის გამათხელებელ პრეპარატებთან და სხვა მედიკამენტებთან. ამიტომ, მდოგვის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია.
მდოგვის თესლი უძველესი დროიდან გამოიყენება როგორც საკვები პროდუქტი, ასევე სამკურნალო მიზნებისთვის. მის შემადგენლობაში შემავალი აქტიური ნივთიერებები უზრუნველყოფენ მის ანთების საწინააღმდეგო, ანტიმიკრობულ და ტკივილგამაყუჩებელ თვისებებს. მიუხედავად მრავალი სასარგებლო თვისებისა, მდოგვის გამოყენება უნდა მოხდეს სიფრთხილით და ექიმის რეკომენდაციის შესაბამისად, განსაკუთრებით ორსულობის, ლაქტაციის, ალერგიის ან სხვა ჯანმრთელობის პრობლემების არსებობის შემთხვევაში.
გახსოვდეთ: თვითმკურნალობა დაუშვებელია და შესაძლოა ჯანმრთელობისთვის საზიანო იყოს. ნებისმიერი სამკურნალო მცენარის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია!