იაპონური სოფორის ნაყოფი - სრული სამეცნიერო მიმოხილვა

შესავალი

მოკლე მიმოხილვა: იაპონური სოფორა (Styphnolobium japonicum), ადრე ცნობილი როგორც Sophora japonica, ფოთოლმცვენი ხეა პარკოსანთა ოჯახიდან. მიუხედავად მისი სახელწოდებისა, მცენარის სამშობლო არის ჩინეთი და კორეა, ხოლო იაპონიაში ის შემდგომში იქნა ინტროდუცირებული. იაპონური სოფორა ფასდება მისი დეკორატიული თვისებებით და ხშირად გამოიყენება ბაღებისა და პარკების გასაფორმებლად. გარდა ამისა, მცენარის სხვადასხვა ნაწილს, განსაკუთრებით ყვავილებს და ნაყოფს, მდიდარი ისტორია აქვს ტრადიციულ მედიცინაში, განსაკუთრებით აღმოსავლეთ აზიაში.

მორფოლოგია

იაპონური სოფორის ნაყოფი წარმოადგენს წვნიან, ცილინდრული ფორმის, ხორციან პარკს, რომელიც თავდაპირველად მწვანე ფერისაა, სიმწიფის პერიოდში კი ღებულობს მოყვითალო-მომწვანო შეფერილობას. პარკი დაყოფილია სეგმენტებად, თითოეული სეგმენტი შეიცავს ერთ მუქი ფერის, პრიალა თესლს. სეგმენტებს შორის შეინიშნება შევიწროებები, რაც ნაყოფს არათანაბარ, ოდნავ დანაოჭებულ შესახედაობას აძლევს. პარკის სიგრძე მერყეობს 3-დან 8 სანტიმეტრამდე. ნაყოფი მოთავსებულია გრძელ ყუნწზე.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

იაპონური სოფორის ნაყოფი შეიცავს მრავალ ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებას. 100 გრამი ნაყოფი, საშუალოდ, შეიცავს:

• ფლავონოიდები: 2-4 გ (რუტინი, კვერცეტინი, სოფორადინი და სხვა).
• ალკალოიდები: 1-2 გ (პაქიკარპინი, სოფოკარპინი, მატირინი და სხვა).
• ორგანული მჟავები: 1-2 გ (ვაშლმჟავა, ლიმონმჟავა და სხვა).
• მთრიმლავი ნივთიერებები: 2-3 გ.
• ცხიმოვანი ზეთი: 8-10 გ.
• ვიტამინები: C ვიტამინი, B ჯგუფის ვიტამინები.
• მინერალური ნივთიერებები: კალიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, რკინა და სხვა.

აქტიური ნივთიერებების სია

ძირითადი აქტიური ნივთიერებები:

• ფლავონოიდები: რუტინი, კვერცეტინი, სოფორადინი და სხვა. რუტინი, იგივე ვიტამინი P, ამაგრებს სისხლძარღვების კედლებს, ამცირებს მათ განვლადობას და მყიფეობას. კვერცეტინი და სოფორადინი ავლენენ ანტიოქსიდანტურ და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედებას.
• ალკალოიდები: პაქიკარპინი, სოფოკარპინი, მატირინი და სხვა. ამ ნივთიერებებს აქვთ ტკივილგამაყუჩებელი, ანტისპაზმური და ანტიმიკრობული მოქმედება.
• ორგანული მჟავები: ვაშლმჟავა, ლიმონმჟავა და სხვა. მონაწილეობენ ნივთიერებათა ცვლის პროცესებში, აუმჯობესებენ საჭმლის მონელებას.
• მთრიმლავი ნივთიერებები: აქვთ შემკვრელი, ანთების საწინააღმდეგო და ანტიმიკრობული მოქმედება.
• ცხიმოვანი ზეთი: შეიცავს უჯერ ცხიმოვან მჟავებს, რომლებიც აუცილებელია ორგანიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

იაპონური სოფორის ნაყოფს აქვს შემდეგი ძირითადი ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• კაპილარების გამამაგრებელი: რუტინი და სხვა ფლავონოიდები ამაგრებენ სისხლძარღვების კედლებს, ამცირებენ მათ განვლადობას და მყიფეობას.
• ანტიოქსიდანტური: ფლავონოიდები იცავენ უჯრედებს თავისუფალი რადიკალების მავნე ზემოქმედებისგან.
• ანთების საწინააღმდეგო: ფლავონოიდები და სხვა ნივთიერებები ამცირებენ ანთებით პროცესებს.
• ჰიპოტენზიური: ხელს უწყობს არტერიული წნევის დაქვეითებას.
• ანტიაგრეგანტული: ხელს უშლის თრომბოციტების აგრეგაციას (შეწებებას) და ამცირებს თრომბის წარმოქმნის რისკს.
• შარდმდენი: აქვს მსუბუქი შარდმდენი მოქმედება.
• ტკივილგამაყუჩებელი: ალკალოიდები, განსაკუთრებით პაქიკარპინი, ავლენენ ტკივილგამაყუჩებელ ეფექტს.
• ანტისპაზმური: ალკალოიდები ხსნიან გლუვი კუნთების სპაზმს.
• ანტიმიკრობული: ზოგიერთი ნივთიერება ავლენს ანტიბაქტერიულ და სოკოს საწინააღმდეგო მოქმედებას.

გამოყენების სარგებელი

სამეცნიერო კვლევების თანახმად, იაპონური სოფორის ნაყოფის გამოყენება სასარგებლოა შემდეგ შემთხვევებში:

• სისხლძარღვების დაავადებები: ჰიპერტონიული დაავადება, ათეროსკლეროზი, თრომბოფლებიტი, ბუასილი.
• სისხლდენები: საშვილოსნოს, ბუასილის, ცხვირიდან სისხლდენა.
• კაპილარების მომატებული განვლადობა და მყიფეობა: სხვადასხვა წარმოშობის სისხლჩაქცევები.
• რევმატიზმი.
• ალერგიული დაავადებები: როგორც დამხმარე საშუალება.
• სხივური დაავადება: როგორც დამხმარე საშუალება.
• შაქრიანი დიაბეტი: როგორც დამხმარე საშუალება.
• თირკმელების დაავადებები: როგორც დამხმარე საშუალება.

გამოყენების ჩვენებები

იაპონური სოფორის ნაყოფის გამოყენება რეკომენდებულია შემდეგ შემთხვევებში:

• ჰიპერტონიული დაავადება.
• ათეროსკლეროზი.
• თრომბოფლებიტი.
• ბუასილი.
• სხვადასხვა წარმოშობის სისხლდენები.
• კაპილარების მომატებული განვლადობა და მყიფეობა.
• რევმატიზმი.
• ალერგიული დაავადებები.
• სხივური დაავადება.
• შაქრიანი დიაბეტი.
• თირკმელების დაავადებები.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

იაპონური სოფორა ფართოდ გამოიყენება ხალხურ მედიცინაში, განსაკუთრებით ჩინეთსა და იაპონიაში. მას იყენებენ ნაყენის, ნახარშის, ექსტრაქტის სახით. ხალხური რეცეპტების მიხედვით, იაპონურ სოფორას ხმარობენ ჰიპერტონიული დაავადების, ათეროსკლეროზის, ბუასილის, თრომბოფლებიტის, სისხლჩაქცევების, კანის დაავადებების, რევმატიზმის, ალერგიის სამკურნალოდ. ასევე, იყენებენ როგორც სისხლის გამწმენდ, შარდმდენ და მატონიზირებელ საშუალებას.

როგორ გამოვიყენოთ

ზოგადი რეკომენდაციები:

იაპონური სოფორის ნაყოფი ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ფორმით: გამომშრალი ნაყოფი, ნაყენი, ჩაი, მშრალი ექსტრაქტი, კაფსულები და ასე შემდეგ. დოზირება და გამოყენების წესი დამოკიდებულია პრეპარატის ფორმაზე და ინდივიდუალურ საჭიროებებზე.

ნაყენის მომზადება:

• იაპონური სოფორის ნაყენის მოსამზადებლად გამოიყენება არაყი ან 70% ეთილის სპირტი. 1 წილ გამომშრალ ნაყოფს დაასხით 5 წილი არაყი ან სპირტი, დააყენეთ თავდახურულ ჭურჭელში ბნელ ადგილას 2-3 კვირის განმავლობაში, დროდადრო შეანჯღრიეთ. შემდეგ გაწურეთ. ინახება გრილ, ბნელ ადგილას.

ჩაის მომზადება:

• 1 ჩაის კოვზ გამომშრალ ნაყოფს დაასხით 1 ჭიქა (200 მლ) მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 10-15 წუთის განმავლობაში, შემდეგ გაწურეთ.

მშრალი ექსტრაქტის გამოყენება:

მშრალი ექსტრაქტის გამოყენებისას მიჰყევით მწარმოებლის ინსტრუქციას.

კაფსულების გამოყენება:

კაფსულების გამოყენებისას მიჰყევით მწარმოებლის ინსტრუქციას.

სხვა გამოყენების მეთოდები:

იაპონური სოფორის ნაყოფის გამოყენება ინჰალაციისთვის ან აბაზანისთვის არ არის ტიპიური.

გვერდითი მოვლენები

იაპონური სოფორის ნაყოფის გამოყენებისას შესაძლოა გამოვლინდეს შემდეგი გვერდითი მოვლენები:

• ალერგიული რეაქციები: ინდივიდუალური აუტანლობის შემთხვევაში.
• საჭმლის მომნელებელი სისტემის დარღვევები: გულისრევა, ღებინება, დიარეა (დიდი დოზებით მიღებისას).

უკუჩვენებები

• მომატებული მგრძნობელობა იაპონური სოფორის ან მასში შემავალი კომპონენტების მიმართ.
• ორსულობა და ლაქტაციის პერიოდი (უსაფრთხოების შესახებ საკმარისი მონაცემების არარსებობის გამო).
• ბავშვთა ასაკი (18 წლამდე - უსაფრთხოების შესახებ საკმარისი მონაცემების არარსებობის გამო).
• ღვიძლის და თირკმელების მძიმე დაავადებები.

გაფრთხილება

გაფრთხილება: იაპონური სოფორის ნაყოფის პრეპარატების გამოყენებამდე, განსაკუთრებით სამკურნალო მიზნებისთვის, აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან. განსაკუთრებული სიფრთხილეა საჭირო ქრონიკული დაავადებების, მედიკამენტების მიღების ან განსაკუთრებული მდგომარეობების დროს (მაგ., ორსულობა). არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას. გახსოვდეთ, რომ იაპონური სოფორის ნაყოფი შეიცავს ალკალოიდებს, რომლებმაც დიდი დოზებით შეიძლება გამოიწვიოს მოწამვლა.