დათვის კენკრა (Arctostaphylos uva-ursi)

დათვის კენკრა, ასევე ცნობილი როგორც "კინიკინიკი", მარადმწვანე ბუჩქია, რომელიც ძირითადად გამოიყენება საშარდე გზების ინფექციების სამკურნალოდ. იგი გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ და სუბარქტიკულ რეგიონებში.

2. ბოტანიკური აღწერა

• ოჯახი: Ericaceae.
• გვარი: Arctostaphylos.
• სახეობა: uva-ursi.
• სიცოცხლის ფორმა: მარადმწვანე ბუჩქი.
• ღერო: გართხმული, მხოხავი.
• ფოთლები: მცირე ზომის, ტყავისებრი, ელიფსური ფორმის.
• ყვავილები: ვარდისფერი ან თეთრი, ზარისებრი.
• ნაყოფი: წითელი, კენკრისებრი.

3. ფოთლის მორფოლოგია

ფოთლები არის მცირე ზომის (1-3 სმ სიგრძის), ტყავისებრი, ელიფსური ან უკუკვერცხისებრი ფორმის, მოკლე ყუნწით. ფოთლის ზედაპირი მუქი მწვანეა, ქვედა კი უფრო ღია ფერის.

4. ფოთლის ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

• არბუტინი: 5-15%.
• მეთილარბუტინი: 0.2-2%.
• ტანინები: 6-20%.
• ფლავონოიდები: 1-2%.
• ურსოლის მჟავა: 0.5-1%.

5. აქტიური ნივთიერებები

• არბუტინი: გლიკოზიდი, რომელსაც აქვს ანტიბაქტერიული და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.
• ტანინები: ფენოლური ნაერთები, რომლებსაც აქვთ შემკვრელი და ანტიოქსიდანტური თვისებები.
• ფლავონოიდები: პოლიფენოლური ნაერთები, რომლებსაც აქვთ ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო თვისებები.

6. ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანტიბაქტერიული: ძირითადად ეფექტურია Escherichia coli-ს წინააღმდეგ.
• შარდმდენი: ზრდის შარდის გამოყოფას.
• ანთების საწინააღმდეგო: ამცირებს ანთებას საშარდე გზებში.
• შემკვრელი: ამცირებს ლორწოვანი გარსის გაღიზიანებას.

7. გამოყენების ჩვენებები

• საშარდე გზების ინფექციები (ცისტიტი, ურეთრიტი, პიელონეფრიტი).
• შარდის ბუშტის ანთება.
• თირკმლის კენჭები (პროფილაქტიკისთვის).

8. გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში დათვის კენკრას იყენებენ დიარეის, რევმატიზმის, დიაბეტის და სხვა დაავადებების სამკურნალოდ.

9. როგორ გამოვიყენოთ ფოთოლი

დათვის კენკრის ფოთლები გამოიყენება ჩაის, ნაყენის ან ექსტრაქტის სახით. დოზირება და გამოყენების ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ინდივიდუალურ მდგომარეობაზე და უნდა შეთანხმდეს ექიმთან.

10. ბოლო კვლევები

ბოლო კვლევები ადასტურებენ დათვის კენკრის ეფექტურობას საშარდე გზების ინფექციების სამკურნალოდ. ასევე, მიმდინარეობს კვლევები მისი გამოყენების შესახებ სხვა დაავადებების, მათ შორის კიბოს და ანთებითი დაავადებების სამკურნალოდ.

11. გაფრთხილებები

• ორსულობის და ლაქტაციის პერიოდში გამოყენება არ არის რეკომენდებული.
• არ არის რეკომენდებული ბავშვებისთვის.
• ხანგრძლივი გამოყენებისას შეიძლება გამოიწვიოს ღვიძლის დაზიანება.

12. უკუჩვენებები

• თირკმლის უკმარისობა.
• ღვიძლის დაავადებები.
• ალერგია დათვის კენკრის მიმართ.