დაფნა (Laurus nobilis) - სრული ბოტანიკური აღწერა

შესავალი

მოკლე მიმოხილვა: დაფნა (Laurus nobilis) მარადმწვანე ხე ან ბუჩქია დაფნისებრთა ოჯახიდან. მისი სამშობლოა ხმელთაშუა ზღვის რეგიონი, თუმცა დღესდღეობით კულტივირებულია მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში. დაფნა ცნობილია თავისი არომატული ფოთლებით, რომლებსაც ფართოდ იყენებენ კულინარიაში, ასევე სამკურნალო მიზნებისთვის.

ბოტანიკური აღწერა

• ოჯახი: დაფნისებრნი (Lauraceae).
• გვარი: დაფნა (Laurus).
• სახეობა: Laurus nobilis.
• სიცოცხლის ფორმა: ხე ან ბუჩქი.
• ხანგრძლივობა: მრავალწლიანი.
• სიმწიფის პერიოდი: გაზაფხული.
• ღერო: სწორმდგომი, დატოტვილი, 10-18 მეტრის სიმაღლის. ღეროს ქერქი გლუვია, მონაცრისფრო-მოყავისფრო ფერის.
• ფოთლები: მუქი მწვანე, ლანცეტისებრი ან ელიფსური ფორმის, 6-12 სმ სიგრძის, კიდეებზე გლუვი ან ოდნავ დაკბილული. ფოთლები მდიდარია ეთერზეთებით, რაც მათ არომატულ სურნელს აძლევს.
• ყვავილები: პატარა, მოყვითალო, შეკრებილი ქოლგისებრ ყვავილედებში. ყვავილობის პერიოდი აპრილი-მაისია.
• ნაყოფი: მუქი ლურჯი ან შავი, კენკრისებრი, 1 სმ დიამეტრის. ნაყოფი მწიფდება შემოდგომაზე.
• ფესვები: ძლიერი, განშტოებული.
• გავრცელება: ხმელთაშუა ზღვის რეგიონი. კულტივირებულია მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში.

სამკურნალო ნაწილები

სამკურნალოდ გამოიყენება დაფნის ფოთლები და ნაყოფი.

შეგროვების წესები: ფოთლებს აგროვებენ მთელი წლის განმავლობაში, თუმცა უმჯობესია ნოემბრიდან თებერვლამდე პერიოდში. ნაყოფს აგროვებენ სიმწიფის შემდეგ, შემოდგომაზე. ნედლეულს აშრობენ ჩრდილში, კარგი ვენტილაციის პირობებში. შენახვა ხდება მშრალ, ბნელ ადგილას.

ქიმიური შემადგენლობა

დაფნის ფოთლები და ნაყოფი შეიცავს:

• ეთერზეთებს (ცინეოლი, ევგენოლი, ლინალოლი);
• ტანინებს;
• მწარე ნივთიერებებს;
• ფისებს;
• ლორწოვან ნივთიერებებს;
• ვიტამინებს (A, C);
• მინერალებს.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

დაფნას გააჩნია შემდეგი ფარმაკოლოგიური თვისებები:

• ანთების საწინააღმდეგო;
• ანტიბაქტერიული;
• სოკოს საწინააღმდეგო;
• ტკივილგამაყუჩებელი;
• სპაზმოლიზური;
• ამოსახველებელი;
• შარდმდენი.

გამოყენება მედიცინაში: დაფნა გამოიყენება რევმატიზმის, ართრიტის, კუნთების ტკივილის, სასუნთქი გზების ინფექციების (ხველა, ბრონქიტი), საჭმლის მონელების დარღვევების, უძილობის, კანის დაავადებების და სხვა დაავადებების დროს.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში დაფნას იყენებენ ნაყენის, ჩაის, ზეთის და მალამოების სახით. ნაყენს იყენებენ რევმატიზმის, ართრიტის და კუნთების ტკივილის დროს. ჩაის იყენებენ სასუნთქი გზების ინფექციების დროს. ზეთს იყენებენ კანის დაავადებების დროს. მალამოებს იყენებენ ჭრილობების შესახორცებლად.

გაფრთხილება

გაფრთხილება: დაფნის გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით ორსულობის, ლაქტაციის ან ჯანმრთელობის სხვა პრობლემების დროს. დიდი რაოდენობით დაფნის მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს გვერდითი მოვლენები, როგორიცაა გულისრევა, ღებინება და ალერგიული რეაქციები.