სელის თესლი ორსულთათვის: სარგებელი, პოტენციური რისკები და უსაფრთხო გამოყენების რეკომენდაციები

ორსულობა ქალის ცხოვრებაში განსაკუთრებული პერიოდია, როდესაც ის განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევს საკუთარ და მომავალი შვილის ჯანმრთელობას. ამ დროს იზრდება ინტერესი ნატურალური პროდუქტების მიმართ, რომლებიც დაეხმარება ორგანიზმს საჭირო ნივთიერებების მიღებასა და კეთილდღეობის შენარჩუნებაში. სელის თესლი, თავისი მდიდარი შემადგენლობით, ხშირად ხვდება მომავალი დედების ყურადღების ცენტრში. მაგრამ რამდენად უსაფრთხო და სასარგებლოა ის ორსულობის დროს? მწვანე აფთიაქის ამ ბლოგ პოსტში შევეცდებით, მეცნიერულ ფაქტებზე დაყრდნობით, დაბალანსებულად განვიხილოთ ეს საკითხი.

უმნიშვნელოვანესი გაფრთხილება: წინამდებარე ინფორმაცია მხოლოდ საგანმანათლებლო მიზნებს ემსახურება და არავითარ შემთხვევაში არ ცვლის თქვენი მეან-გინეკოლოგის ან მკურნალი ექიმის კონსულტაციას. ორსულობის პერიოდში ნებისმიერი ახალი პროდუქტის, მათ შორის სელის თესლის, რაციონში ჩართვამდე ან რაიმე დანამატის მიღებამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან! თვითმკურნალობა ან რაციონში შეუთანხმებელი ცვლილებები შეიძლება სარისკო იყოს თქვენთვის და თქვენი ნაყოფისთვის.

სელის თესლის პოტენციური სარგებელი ორსულობის პერიოდში

სელის თესლი რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნუტრიენტის წყაროა, რომლებსაც შეუძლიათ დადებითი გავლენა იქონიონ ორსულის ორგანიზმზე:

ალფა-ლინოლენის მჟავა (ALA) - ომეგა-3 ნაყოფის განვითარებისთვის

სელის თესლი ALA ომეგა-3-ის ერთ-ერთი უმდიდრესი მცენარეული წყაროა. ეს ესენციური ცხიმოვანი მჟავა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია:

ნაყოფის ტვინისა და ნერვული სისტემის სწორი ფორმირებისა და განვითარებისთვის.
ნაყოფის მხედველობის ორგანოების განვითარებისთვის.

მიუხედავად იმისა, რომ ორგანიზმის მიერ ALA-ს გარდაქმნა უფრო გრძელჯაჭვიან ომეგა-3 მჟავებად (EPA და DHA, რომლებიც თევზის ქონშია) შეზღუდულია, თავად ALA-ს მიღება მაინც სასარგებლოდ ითვლება.

დიეტური ბოჭკო - ყაბზობასთან ბრძოლაში დახმარება

ყაბზობა ორსულობის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული და არასასიამოვნო თანმხლები მოვლენაა, რაც ჰორმონალური ცვლილებებითა და მზარდი საშვილოსნოს მიერ ნაწლავებზე ზეწოლითაა განპირობებული. სელის თესლი მდიდარია როგორც ხსნადი, ისე უხსნადი ბოჭკოთი, რომელიც:

არეგულირებს ნაწლავების პერისტალტიკას.
ზრდის განავლოვანი მასის მოცულობას და არბილებს მას.
ხელს უწყობს რეგულარულ დეფეკაციას და ამსუბუქებს ყაბზობას.

მცენარეული ცილა და სხვა მიკრონუტრიენტები

სელის თესლი შეიცავს მცირე რაოდენობით მცენარეულ ცილას, მაგნიუმს, მანგანუმს და სხვა მიკრონუტრიენტებს, რომლებიც ხელს უწყობენ ორსულის ორგანიზმის საერთო კვებით ბალანსს.

მნიშვნელოვანი გასათვალისწინებელი ფაქტორები და პოტენციური რისკები

სარგებელთან ერთად, არსებობს გარკვეული ფაქტორები, რომელთა გამოც სელის თესლის მიღება ორსულობისას სიფრთხილეს მოითხოვს:

ფიტოესტროგენები (ლიგნანები) და ჰორმონალური ბალანსი

სელის თესლი მდიდარია ლიგნანებით, რომლებიც მცენარეული ესტროგენებია (ფიტოესტროგენები). მათ შეუძლიათ ორგანიზმში ესტროგენის მსგავსი ან საწინააღმდეგო ეფექტების გამოვლენა.
არსებობს თეორიული შეშფოთება, რომ ფიტოესტროგენების მაღალმა დოზებმა შესაძლოა გავლენა მოახდინოს ორსულობის ჰორმონალურ ბალანსზე, განსაკუთრებით პირველ ტრიმესტრში, ან იმოქმედოს ნაყოფის განვითარებაზე.
თუმცა, ადამიანებზე ჩატარებული კვლევების უმეტესობა, რომლებიც შეისწავლიდნენ ზომიერი დიეტური რაოდენობით სელის თესლის მიღებას ორსულობისას (მაგალითად, 1-2 სუფრის კოვზი დაფქული თესლი დღეში), არ აჩვენებს მნიშვნელოვან უარყოფით გავლენას ორსულობის გამოსავალზე და ზოგჯერ დადებით ეფექტებზეც კი მიუთითებს. საშიშროება უფრო მეტად უკავშირდება ძალიან მაღალ დოზებს ან კონცენტრირებულ ლიგნანის დანამატებს.

ციანოგენური გლიკოზიდები

სელის თესლი შეიცავს მცირე რაოდენობით ციანოგენურ გლიკოზიდებს, რომლებსაც შეუძლიათ ორგანიზმში ციანიდის გამოთავისუფლება.
თუმცა, ჩვეულებრივი დიეტური რაოდენობით (1-2 სუფრის კოვზი დაფქული სელის თესლი) მიღებისას ეს რაოდენობა, როგორც წესი, უსაფრთხოდ ითვლება, რადგან ორგანიზმს შეუძლია მცირე რაოდენობის ციანიდის დეტოქსიკაცია. თერმული დამუშავება (მაგ., ცხობაში გამოყენება) ასევე ამცირებს მათ დონეს.

სელის ზეთი და ორსულობა

სელის ზეთი წარმოადგენს ALA ომეგა-3-ის კონცენტრირებულ წყაროს, მაგრამ არ შეიცავს ბოჭკოს და ლიგნანების უმეტესობას.
ზოგიერთი წყარო სიფრთხილეს ან თავის შეკავებას ურჩევს სელის ზეთის დანამატებისგან ორსულობის პერიოდში, ამ საკითხზე სპეციფიკური უსაფრთხოების კვლევების სიმცირისა და თეორიული შეშფოთების გამო მის შესაძლო გავლენაზე პროსტაგლანდინების დონეზე (რამაც შეიძლება იმოქმედოს სამშობიარო მოქმედებაზე). ექიმთან კონსულტაცია ამ შემთხვევაშიც უმნიშვნელოვანესია.

შესაძლო საჭმლის მომნელებელი დისკომფორტი

თუ სელის თესლს (განსაკუთრებით მის ბოჭკოს) ორგანიზმი მიჩვეული არ არის, ან თუ მას დიდი რაოდენობით და არასაკმარისი სითხის ფონზე მიიღებთ, შეიძლება გამოიწვიოს შებერილობა, გაზები ან მუცლის ტკივილი.

როგორ მივიღოთ სელის თესლი უსაფრთხოდ ორსულობისას (თუ ექიმმა დართო ნება)?

კიდევ ერთხელ და ხაზგასმით: ქვემოთ მოცემული რეკომენდაციები გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ თქვენმა მეან-გინეკოლოგმა ან მკურნალმა ექიმმა მოგცათ სელის თესლის მიღების ნებართვა და განსაზღვრა თქვენთვის უსაფრთხო დოზა.

ფორმა: მხოლოდ დაფქული!

მთლიანი სელის თესლი პრაქტიკულად არ გადამუშავდება ორგანიზმის მიერ და არ მოგცემთ სარგებელს. ასევე, ის შეიძლება მცირეწლოვან ბავშვებში დახრჩობის საშიშროებას ქმნიდეს (ეს ორსულებს პირდაპირ არ ეხება, მაგრამ ზოგადი ინფორმაციაა).
გამოიყენეთ მხოლოდ ახლად დაფქული ან ხარისხიანად შეფუთული (მაგ., ვაკუუმში) დაფქული სელის თესლი.

დოზირება: ზომიერება უმთავრესია

თუ ექიმმა ნება დაგრთოთ, ჩვეულებრივ, 1 სუფრის კოვზი (დაახლოებით 7-10 გრამი) ან ნაკლები დაფქული სელის თესლი დღეში ითვლება ზომიერ და ზოგადად უსაფრთხო რაოდენობად ორსულობისას.
უმჯობესია დაიწყოთ კიდევ უფრო მცირე დოზით (მაგალითად, 1 ჩაის კოვზი) და დააკვირდეთ ორგანიზმის რეაქციას.

თანდათანობითი დაწყება

ნებისმიერი ბოჭკოთი მდიდარი პროდუქტის მსგავსად, სელის თესლიც რაციონში თანდათანობით უნდა ჩართოთ, რათა თავიდან აიცილოთ საჭმლის მომნელებელი დისკომფორტი.

საკმარისი სითხის მიღება

სელის თესლის მიღებისას აუცილებელია დღის განმავლობაში საკმარისი რაოდენობის წყლის (მინიმუმ 1.5-2 ლიტრი) დალევა. ბოჭკო წყალს ისრუტავს და მის გარეშე შეიძლება ყაბზობა გამოიწვიოს ან გაამწვავოს.

როგორ ჩავრთოთ რაციონში?

დაფქული სელის თესლი შეგიძლიათ შეურიოთ:

დილის ფაფას (შვრიის, წიწიბურას).
მაწონს ან იოგურტს (შეგიძლიათ ხილიც დაამატოთ).
სმუზის.
ცომეულში (მაგ., პური, მაფინები – თერმული დამუშავება ამცირებს ციანოგენური გლიკოზიდების დონეს).

რას უნდა ვერიდოთ?

სელის თესლის მაღალი დოზებით მიღებას.
სელის თესლის ლიგნანის ექსტრაქტებს ან დანამატებს (თუ ექიმის მიერ სპეციალურად არ არის დანიშნული).
სელის ზეთის დანამატებს (თუ ექიმის მიერ სპეციალურად არ არის დანიშნული და კონტროლირებული).
სელის თესლის მიღების დაწყებას ექიმთან კონსულტაციის გარეშე.

დასკვნა

სელის თესლი (დაფქული ფორმით), ზომიერი რაოდენობით და მხოლოდ ექიმის თანხმობითა და მეთვალყურეობით, შეიძლება იყოს ორსულის რაციონის სასარგებლო დანამატი. მას შეუძლია უზრუნველყოს ორგანიზმი ALA ომეგა-3-ით, რაც მნიშვნელოვანია ნაყოფის განვითარებისთვის და დაეხმაროს ყაბზობასთან ბრძოლაში ბოჭკოს წყალობით. თუმცა, პოტენციური რისკების (განსაკუთრებით ფიტოესტროგენებთან დაკავშირებით) და სელის ზეთის დანამატების შეზღუდული კვლევების გამო, უმნიშვნელოვანესია ინდივიდუალური კონსულტაცია თქვენს მეან-გინეკოლოგთან. მხოლოდ ექიმს შეუძლია შეაფასოს თქვენი კონკრეტული მდგომარეობა და მოგცეთ უსაფრთხო რეკომენდაციები. მწვანე აფთიაქი გთავაზობთ მაღალი ხარისხის სელის თესლს, მაგრამ თქვენი და თქვენი მომავალი შვილის ჯანმრთელობა უპირველესია, ამიტომ იმოქმედეთ მხოლოდ პროფესიონალებთან შეთანხმებით.