სელის თესლი უზმოზე: გავრცელებული პრაქტიკა თუ ოპტიმალური მიდგომა?

ბევრი ჩვენგანი ეძებს ჯანსაღი დილის რიტუალებს, რომლებიც დაგვეხმარება დღე ენერგიულად და პოზიტიურად დავიწყოთ. ერთ-ერთი ასეთი პოპულარული პრაქტიკაა სელის თესლის მიღება უზმოზე, ანუ დილით, საუზმემდე, ცარიელ კუჭზე. ითვლება, რომ ამ მეთოდს განსაკუთრებული სარგებელი მოაქვს საჭმლის მომნელებელი სისტემისთვის და ზოგადი კეთილდღეობისთვის. მაგრამ რამდენად გამართლებულია ეს მიდგომა? რა სარგებელი შეიძლება მოგვიტანოს სელის თესლის უზმოზე მიღებამ და როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს სწორად? მწვანე აფთიაქის ამ ბლოგ პოსტში ამ კითხვებს ვუპასუხებთ.

რატომ იღებენ სელის თესლს უზმოზე?

არსებობს რამდენიმე ძირითადი მიზეზი, რის გამოც ადამიანები სელის თესლს დილით, უზმოზე იღებენ:

საჭმლის მომნელებელი სისტემის გააქტიურება: ბევრი მიიჩნევს, რომ ეს ეხმარება საჭმლის მომნელებელ ტრაქტს გამოფხიზლებასა და დღისთვის მომზადებაში.
დანაყრების შეგრძნების ხელშეწყობა: დილით ბოჭკოს მიღება ხელს უწყობს ადრეულ დანაყრებას, რამაც შეიძლება შეამციროს დღის განმავლობაში მიღებული კალორიების საერთო რაოდენობა და დაეხმაროს წონის მართვაში.
ყაბზობისგან გათავისუფლება: ეს ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული მიზეზია. დილით სელის თესლისა და წყლის მიღება ხელს უწყობს ნაწლავების რეგულარულ მოქმედებას.
დეტოქსიკაციის (პოპულარული ტერმინი) ხელშეწყობა: ზოგიერთი თვლის, რომ სელის თესლი ხელს უწყობს ნაწლავების გასუფთავებას და ტოქსინების გამოდევნას, რაც ძირითადად ბოჭკოს მექანიკურ გამწმენდ მოქმედებას უკავშირდება.

როგორ მოქმედებს სელის თესლი ცარიელ კუჭზე?

სელის თესლის უზმოზე მიღების ეფექტი ძირითადად მის მაღალ ბოჭკოს შემცველობას უკავშირდება. როდესაც დაფქულ სელის თესლს (ეს მნიშვნელოვანია!) ვურევთ წყალს და ვიღებთ უზმოზე:

ხსნადი ბოჭკო წყალს ისრუტავს და წარმოქმნის გელისებრ მასას. ეს გელი ნაზად ევლება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს.
უხსნადი ბოჭკო ასევე ისრუტავს წყალს და ზრდის განავლოვანი მასის მოცულობას.

ამ პროცესების შედეგად:

კუჭის მოცულობის შევსება: წარმოქმნილი გელი და გაფუებული ბოჭკო იკავებს ადგილს კუჭში, რაც იწვევს დანაყრების ადრეულ შეგრძნებას.
ნაწლავების პერისტალტიკის სტიმულირება: გაზრდილი მოცულობის მასა ხელს უწყობს ნაწლავების ბუნებრივ შეკუმშვებს და შიგთავსის გადაადგილებას.
ნაწლავების შიგთავსის დარბილება და გაადვილებული გამოყოფა: ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მათთვის, ვისაც ყაბზობა აწუხებს.

სელის თესლის უზმოზე მიღების პოტენციური სარგებელი

სწორად მიღების შემთხვევაში, სელის თესლს უზმოზე შეუძლია მოგვიტანოს შემდეგი სარგებელი:

საჭმლის მონელების გაუმჯობესება და ყაბზობის პრევენცია

ეს ალბათ ყველაზე აშკარა და გავრცელებული სარგებელია. დილით ბოჭკოსა და სითხის მიღება ხელს უწყობს ნაწლავების რეგულარულ დაცლას და ყაბზობის პრობლემის მოგვარებას ან თავიდან აცილებას.

დანაყრების შეგრძნება და წონის მართვაში დახმარება

ადრეული დანაყრების შეგრძნება დაგეხმარებათ, შეამციროთ საუზმის პორცია და თავიდან აიცილოთ არაჯანსაღი წახემსება დღის პირველ ნახევარში, რაც ხელს უწყობს წონის კონტროლს.

სისხლში შაქრის დონის შესაძლო რეგულირება

სელის თესლის ხსნადი ბოჭკო ანელებს შაქრის შეწოვას სისხლში. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ეფექტი უფრო გამოხატულია, როდესაც ბოჭკო მიიღება ნახშირწყლების შემცველ საკვებთან ერთად, უზმოზე მიღებამაც შეიძლება გარკვეული დადებითი გავლენა იქონიოს გლუკოზის დონის სტაბილურობაზე.

ომეგა-3-ისა და ლიგნანების მიღება

მიუხედავად იმისა, რომ ALA ომეგა-3-ის (სელის თესლის მთავარი ცხიმოვანი მჟავა) შეწოვა შესაძლოა ოდნავ უკეთესი იყოს ცხიმის შემცველ საკვებთან ერთად მიღებისას, უზმოზე დაფქული სელის თესლის მიღებით თქვენ მაინც იღებთ ამ ძვირფას ნუტრიენტებს.

უსაფრთხო და ეფექტური მიღების წესები

იმისთვის, რომ სელის თესლის უზმოზე მიღება იყოს უსაფრთხო და ეფექტური, აუცილებელია შემდეგი წესების დაცვა:

1. გამოიყენეთ მხოლოდ დაფქული სელის თესლი: მთლიანი თესლი პრაქტიკულად არ გადამუშავდება და ვერ მიიღებთ მისგან სარგებელს. დაფქვით მცირე ულუფა უშუალოდ გამოყენების წინ ან შეიძინეთ ხარისხიანად შეფუთული დაფქული სელი.
2. დაიწყეთ ძალიან მცირე დოზით: მაგალითად, 1/2-დან 1 ჩაის კოვზი (2.5-5 გრამი) დაფქული სელის თესლი.
3. შეურიეთ საკმარისი რაოდენობის წყალს (ან სხვა სითხეს): აუცილებლად შეურიეთ მინიმუმ ერთ სავსე ჭიქა (200-250 მლ) წყალს. სელის თესლი ბევრ წყალს ისრუტავს.
4. დალიეთ მომზადებისთანავე: ნარევი სწრაფად სქელდება და გელისებრი ხდება, ამიტომ უმჯობესია, მომზადებისთანავე მიიღოთ.
5. დამატებით დალიეთ წყალი დღის განმავლობაში: ეს კრიტიკულად მნიშვნელოვანია! ბოჭკოს ეფექტური მუშაობისთვის და ყაბზობის თავიდან ასაცილებლად, აუცილებელია დღის განმავლობაში საკმარისი რაოდენობის სითხის მიღება.
6. თანდათანობით გაზარდეთ დოზა: თუ ორგანიზმი კარგად იტანს, შეგიძლიათ დოზა ნელ-ნელა გაზარდოთ მოზრდილებისთვის რეკომენდებულ 1-2 სუფრის კოვზამდე დღეში.
7. მოუსმინეთ თქვენს სხეულს: თუ შეამჩნიეთ ძლიერი შებერილობა, გაზები ან სხვა სახის დისკომფორტი, შეამცირეთ დოზა ან დროებით შეწყვიტეთ მიღება.

უზმოზე თუ საკვებთან ერთად – რომელია უკეთესი?

არ არსებობს ერთი, ყველასთვის უნივერსალური პასუხი. არჩევანი დამოკიდებულია თქვენს მიზნებსა და ინდივიდუალურ თავისებურებებზე:

უზმოზე მიღება: შეიძლება იყოს განსაკუთრებით ეფექტური, თუ თქვენი მთავარი მიზანია დილით საჭმლის მომნელებელი სისტემის გაღვიძება, ადრეული დანაყრების შეგრძნება ან ყაბზობასთან ბრძოლა.
საკვებთან ერთად მიღება: შესაძლოა ოდნავ უკეთესი იყოს ALA ომეგა-3-ის შეთვისებისთვის (თუ კვება შეიცავს ცხიმს). ასევე, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ გამოიწვიოს კუჭ-ნაწლავის დისკომფორტი მგრძნობიარე ადამიანებში. ბოჭკო ამ შემთხვევაშიც ინარჩუნებს თავის სასარგებლო თვისებებს (მაგ., ანელებს შაქრის შეწოვას, ხელს უწყობს დანაყრებას).

დასკვნა ამ საკითხზე: ორივე მეთოდი მისაღებია. სელის თესლის უზმოზე მიღება კონკრეტული სტრატეგიაა გარკვეული ეფექტების მისაღწევად და ის სულაც არ არის აუცილებლად უკეთესი ზოგადი სარგებლისთვის, ვიდრე მისი კერძებში ჩართვა.

სიფრთხილის ზომები და შესაძლო უკუჩვენებები

როგორც აღვნიშნეთ, დაიწყეთ მცირე დოზით და დალიეთ ბევრი წყალი, რათა თავიდან აიცილოთ საჭმლის მომნელებელი დისკომფორტი.
თუ იღებთ რაიმე მედიკამენტს, მიიღეთ სელის თესლი მედიკამენტის მიღებამდე 1-2 საათით ადრე ან 2-4 საათის შემდეგ, რადგან ბოჭკომ შეიძლება შეაფერხოს ზოგიერთი წამლის შეწოვა.
თუ გაქვთ ნაწლავების ქრონიკული დაავადებები (მაგ., გაუვალობა, კრონის დაავადების გამწვავება, მწვავე დივერტიკულიტი), სელის თესლის მიღებამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.
ალერგია სელის თესლზე იშვიათია, მაგრამ შესაძლებელია.
ყოველთვის გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან, თუ გაქვთ რაიმე ჯანმრთელობის პრობლემა ან ეჭვი გეპარებათ სელის თესლის მიღების მიზანშეწონილობაზე.

დასკვნა

დაფქული სელის თესლის უზმოზე მიღება, საკმარისი რაოდენობის წყალთან ერთად, ბევრი ადამიანისთვის შეიძლება იყოს ეფექტური და სასარგებლო პრაქტიკა საჭმლის მონელების გასაუმჯობესებლად, დანაყრების შეგრძნების მისაღწევად და ყაბზობასთან საბრძოლველად. მთავარია, დაიცვათ სწორი მიღების წესები: გამოიყენოთ მხოლოდ დაფქული თესლი, დაიწყოთ მცირე დოზით, დალიოთ ბევრი წყალი და იყოთ თანმიმდევრული. ეს არის ერთ-ერთი მისაღები გზა სელის თესლის სასარგებლო თვისებების გამოსაყენებლად, თუმცა არა ერთადერთი. აირჩიეთ ის მეთოდი, რომელიც თქვენთვის ყველაზე კომფორტული და ეფექტურია. ხარისხიანი სელის თესლისთვის კი ყოველთვის შეგიძლიათ ეწვიოთ მწვანე აფთიაქს.