არყის ხის კვირტები (Betulae pendulae gemmae)

შესავალი

არყის ხე (Betula pendula ან Betula pubescens) ფოთლოვანი ხეა არყისებრთა ოჯახიდან, რომელიც ფართოდ არის გავრცელებული ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში. არყის ხის კვირტები ტრადიციულად გამოიყენება ხალხურ მედიცინაში, როგორც ანთების საწინააღმდეგო, შარდმდენი და ნაღვლმდენი საშუალება.

მორფოლოგია

არყის ხის კვირტები არის პატარა, კონუსისებრი ფორმის წარმონაქმნები, რომლებიც ფარავს ხის ტოტებს. ისინი ხასიათდებიან მოყავისფრო-მომწვანო ფერით, ოდნავ წებოვანი ზედაპირით და სასიამოვნო, ოდნავ მძაფრი არომატით.

ქიმიური შემადგენლობა (100 გრამზე)

არყის ხის კვირტები შეიცავს შემდეგ ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებებს:

• ეთერზეთები: (5-8%) ბეტულენი, ბეტულენის მჟავა, ბეტულოლი.
• ფლავონოიდები: ჰიპეროზიდი, კვერცეტინი.
• საპონინები.
• ტანინები.
• ვიტამინი C.
• მინერალები: კალიუმი, მაგნიუმი, რკინა.

აქტიური ნივთიერებების სია

• ბეტულინი: ტრიტერპენოიდი, რომელსაც აქვს ანთების საწინააღმდეგო, ანტივირუსული, ანტიბაქტერიული და ანტი-სიმსივნური თვისებები.
• ბეტულენის მჟავა: ტრიტერპენული მჟავა, რომელსაც აქვს ანთების საწინააღმდეგო, ანტივირუსული და ანტიბაქტერიული თვისებები.

ფარმაკოლოგიური თვისებები

• ანთების საწინააღმდეგო.
• ანტიმიკრობული.
• შარდმდენი.
• ნაღვლმდენი.
• ამოსახველებელი.
• ტკივილგამაყუჩებელი.
• ჭრილობების შემახორცებელი.

გამოყენების სარგებელი

არყის ხის კვირტების გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:

• საშარდე გზების ინფექციები.
• რესპირატორული დაავადებები.
• კანის დაავადებები.
• რევმატიზმი.
• თმის ცვენა.
• ჭრილობები.

გამოყენების ჩვენებები

• შარდის ბუშტისა და თირკმლების ანთება.
• ბრონქიტი, ხველა.
• კანის ანთებითი დაავადებები (ეგზემა, ფსორიაზი).
• სახსრების ტკივილი.
• თმის ცვენა.
• ჭრილობები და დამწვრობა.

გამოყენება ხალხურ მედიცინაში

ხალხურ მედიცინაში არყის ხის კვირტებს იყენებენ:

• შარდმდენ საშუალებად.
• ნაღვლმდენ საშუალებად.
• ანთების საწინააღმდეგო საშუალებად.
• ამოსახველებელ საშუალებად.
• ტკივილგამაყუჩებელ საშუალებად.
• ჭრილობების შესახორცებლად.
• თმის ცვენის შესაჩერებლად.

როგორ გამოვიყენოთ

ნაყენი:

1 სუფრის კოვზ დაქუცმაცებულ არყის ხის კვირტებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 2 საათი. გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში, ჭამის შემდეგ.

ჩაი:

1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ არყის ხის კვირტებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი. გააჩერეთ 5-7 წუთი. გადაწურეთ და მიირთვით თბილი.

სხვა გამოყენების მეთოდები:

არყის ხის კვირტების ნახარში შეგიძლიათ დაამატოთ აბაზანაში კანის დაავადებების სამკურნალოდ. ასევე, არყის ხის კვირტების ფხვნილის გამოყენება შესაძლებელია კომპრესების სახით ჭრილობების შესახორცებლად.

დოზირება

მოზრდილებისთვის: ნაყენის ან ჩაის სახით, 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში. ბავშვებისთვის: დოზირება უნდა შეთანხმდეს ექიმთან.

გვერდითი მოვლენები

არყის ხის კვირტების გამოყენებისას შესაძლებელია ალერგიული რეაქციები ზოგიერთ ადამიანში.

უკუჩვენებები

არყის ხის კვირტები არ არის რეკომენდებული შემდეგ შემთხვევებში:

• ორსულობა და ლაქტაცია.
• ალერგია არყის ხის კვირტებზე.
• თირკმლის უკმარისობა.
• გულის უკმარისობა.

გაფრთხილება

არყის ხის კვირტების გამოყენებამდე გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან, განსაკუთრებით თუ ხართ ორსულად, ლაქტაციის პერიოდში ან იღებთ სხვა მედიკამენტებს. არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას.