ლავანდა (Lavandula) მრავალწლოვანი, მარადმწვანე ბუჩქების ან ნახევრად ბუჩქების გვარია ტუჩოსანთა ოჯახიდან. ლავანდა ცნობილია თავისი სურნელოვანი ყვავილებით და ეთერზეთით, რომელსაც ფართო გამოყენება აქვს პარფიუმერიაში, კოსმეტიკასა და მედიცინაში. გვარი მოიცავს 40-მდე სახეობას, რომლებიც ძირითადად გავრცელებულია ხმელთაშუა ზღვის რეგიონში, ჩრდილოეთ აფრიკაში, არაბეთის ნახევარკუნძულსა და ინდოეთში. საქართველოში კულტივირებულია ვიწროფოთოლა ლავანდა (Lavandula angustifolia), რომელსაც ასევე უწოდებენ ნამდვილ ლავანდას ან ინგლისურ ლავანდას. ჩვენი ლავანდის ყვავილები ხელით არის შეგროვებული ეკოლოგიურად სუფთა ადგილზე და 100% ნატურალურია. შეგროვებიდან შეფუთვამდე, ყვავილებმა გაიარა ყველა აუცილებელი პროცესი, რათა შენარჩუნებულიყო მათი სასარგებლო თვისებები. პროდუქტი წარმოდგენილია მთელი, დაუფქვავი სახით და განკუთვნილია ფიტოთერაპიული მიზნებისთვის.
ბუნებრივი სახით: ჩვენი ლავანდის ყვავილები წარმოდგენილია მთელი, დაუფქვავი სახით. ეს უზრუნველყოფს მასში აქტიური ნივთიერებების მაქსიმალურ შენარჩუნებას.
ბუნებრივი არომატი: ლავანდის ყვავილებს აქვს დამახასიათებელი, ძლიერი, სასიამოვნო სურნელი.
გამოყენების მრავალფეროვნება: მთელი ყვავილების გამოყენება შესაძლებელია როგორც ნაყენის, ასევე ჩაის მოსამზადებლად.
გამოყენების ჩვენებები
ლავანდის ყვავილების ძირითადი სამკურნალო ჩვენებებია:
ნევროზები, უძილობა: ლავანდა ცნობილია თავისი დამამშვიდებელი თვისებებით. ის ხელს უწყობს მოდუნებას, ამცირებს შფოთვას და აუმჯობესებს ძილის ხარისხს.
თავის ტკივილი, შაკიკი: ლავანდის ყვავილების ნაყენი ან ჩაი შეიძლება დაგეხმაროთ თავის ტკივილის და შაკიკის შეტევების შემსუბუქებაში.
სტრესი და დაძაბულობა: ლავანდის არომათერაპია და ნაყენის მიღება ხელს უწყობს სტრესის მოხსნას და ემოციური წონასწორობის აღდგენას.
საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები: ლავანდა აუმჯობესებს მადას, ხსნის სპაზმებს და ამცირებს შებერილობას.
კანის დაავადებები: ლავანდის ნაყენი გამოიყენება გარეგანად კანის მსუბუქი ანთებითი დაავადებების დროს (მაგ., მწერის ნაკბენი, მცირე დამწვრობა).
მოქმედების მექანიზმი
ლავანდის ყვავილები შეიცავს ეთერზეთს (1-3%), რომლის ძირითადი კომპონენტებია ლინალოოლი (20-50%) და ლინალილაცეტატი (30-55%), ასევე კამფენი, ციმენი, ოციმენი, ტერპინეოლი და სხვა. ლავანდა ასევე მდიდარია ფლავონოიდებით (ლუტეოლინი, აპიგენინი და სხვა), კუმარინებით (ჰერნიარინი, უმბელიფერონი და სხვა), ტრიტერპენებით (ურსოლის მჟავა), ფენოლკარბონის მჟავებით (როზმარინის მჟავა, ქლოროგენის მჟავა და სხვა) და მთრიმლავი ნივთიერებებით. ეთერზეთი განაპირობებს ლავანდის დამამშვიდებელ, ანტისპაზმურ, ანტისეპტიკურ და ანთების საწინააღმდეგო მოქმედებას. ფლავონოიდები ავლენენ ანტიოქსიდანტურ და ანთების საწინააღმდეგო თვისებებს. კუმარინები ხელს უწყობენ გლუვი კუნთების მოდუნებას.
1 ჩაის კოვზ ლავანდის ყვავილებს დაასხით 200 მლ მდუღარე წყალი.
გააჩერეთ 5-10 წუთი.
გაწურეთ.
მიიღეთ 1 ჭიქა ძილის წინ.
ინჰალაციისთვის გამოყენება:
რამოდენიმე წვეთი ლავანდის ეთერზეთი დაამატეთ ცხელ წყალს და შეისუნთქეთ ორთქლი 5-10 წუთის განმავლობაში. (გაითვალისწინეთ, რომ ამ პროდუქტში მხოლოდ ყვავილებია და არა ეთერზეთი)
აბაზანისთვის გამოყენება:
დაამატეთ რამოდენიმე წვეთი ლავანდის ეთერზეთი ან ერთი მუჭა გამხმარი ყვავილი თბილ აბაზანაში. (გაითვალისწინეთ, რომ ამ პროდუქტში მხოლოდ ყვავილებია და არა ეთერზეთი)
დოზირება:
მოზრდილებისთვის: 1/4 ჭიქა ნაყენი 3-4 ჯერ დღეში, ან 1 ჭიქა ჩაი ძილის წინ.
ბავშვებისთვის: ლავანდის ყვავილების გამოყენება ბავშვებში რეკომენდებული არ არის, გარდა ექიმის დანიშნულებისა.
ურთიერთქმედება მედიკამენტებთან
ლავანდის ყვავილების გამოყენებამდე რეკომენდებულია ექიმთან კონსულტაცია, თუ იღებთ შემდეგი ჯგუფის მედიკამენტებს:
სედატიური საშუალებები: ლავანდამ შეიძლება გააძლიეროს სედატიური საშუალებების მოქმედება.
ანტიდეპრესანტები: ლავანდასთან ერთად მიღებამ შეიძლება გაზარდოს გვერდითი მოვლენების რისკი.
უკუჩვენებები
მომატებული მგრძნობელობა ლავანდის ან მასში შემავალი კომპონენტების მიმართ.
ორსულობა და ლაქტაციის პერიოდი (უსაფრთხოების შესახებ საკმარისი მონაცემების არარსებობის გამო).
ეპილეფსია.
ჰიპოტენზია (სიფრთხილით).
გაფრთხილება
ლავანდის ყვავილების გამოყენებამდე, განსაკუთრებით სამკურნალო მიზნებისთვის, აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან. არ გადააჭარბოთ რეკომენდებულ დოზას.