
კავკასიური ხარისძირას ფესვები - სრული სამეცნიერო მიმოხილვა
შესავალი
კავკასიური ხარისძირა (Helleborus caucasicus) მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა ხარისძირასებრთა ოჯახიდან. იგი გავრცელებულია კავკასიაში, თურქეთსა და ირანში. ხალხურ მედიცინაში ცნობილია, როგორც "თოვლის ვარდი", "ზამთრის ვარდი" და "შავი ხელისძირა". კავკასიური ხარისძირას ფესვებს საუკუნეების მანძილზე იყენებენ სხვადასხვა დაავადებების სამკურნალოდ. ხელმისაწვდომია ნაყენის, ჩაის, ფხვნილის და კაფსულების სახით.
მორფოლოგია
კავკასიური ხარისძირას ფესვები მრავალთავიანია, ცილინდრული ფორმის, მუქი ყავისფერი ან შავი შეფერილობის. ფესვების ზედაპირი დანაოჭებულია. მათ აქვთ მწარე გემო და სუსტი სუნი.
ქიმიური შემადგენილობა (100 გრამზე)
კავკასიური ხარისძირას ფესვები შეიცავს:
- გლიკოზიდებს (ჰელებორინი, ჰელებრინი);
- ალკალოიდებს;
- საპონინებს;
- ფლავონოიდებს;
- ორგანულ მჟავებს;
- მინერალურ ნივთიერებებს.
აქტიური ნივთიერებების სია
ძირითადი აქტიური ნივთიერებები:
- ჰელებორინი: გლიკოზიდი, რომელსაც აქვს კარდიოტონური და შარდმდენი მოქმედება.
- ჰელებრინი: გლიკოზიდი, რომელსაც აქვს საფაღარათო მოქმედება.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
კავკასიური ხარისძირას ფესვებს გააჩნია შემდეგი ფარმაკოლოგიური თვისებები:
- კარდიოტონური;
- შარდმდენი;
- საფაღარათო;
- ანთების საწინააღმდეგო;
- ტკივილგამაყუჩებელი.
გამოყენების სარგებელი
კავკასიური ხარისძირას ფესვების გამოყენება სასარგებლოა შემდეგი ჯანმრთელობის პრობლემების დროს:
- გულის უკმარისობა;
- შეშუპება;
- ყაბზობა;
- რევმატიზმი;
- ნევრალგია;
- წონის კონტროლი: ზოგიერთი კვლევის მიხედვით, კავკასიური ხარისძირას ფესვებს შეუძლია ხელი შეუწყოს წონის კლებას მეტაბოლიზმის გაუმჯობესებით და ნაწლავების ფუნქციონირების რეგულირებით. თუმცა, ამ მიმართულებით საჭიროა დამატებითი კვლევები.
გამოყენების ჩვენებები
კავკასიური ხარისძირას ფესვები რეკომენდებულია შემდეგი დაავადებების დროს:
- გულის ქრონიკული უკმარისობა;
- შეშუპებითი სინდრომი;
- ქრონიკული ყაბზობა;
- რევმატოიდული ართრიტი;
- ოსტეოართრიტი;
- ნევრალგია;
- მიალგია.
გამოყენება ხალხურ მედიცინაში
ხალხურ მედიცინაში კავკასიური ხარისძირას ფესვებს იყენებენ ნაყენის, ჩაის და მალამოების სახით. ნაყენს იყენებენ გულის უკმარისობის, შეშუპების და ყაბზობის დროს. ჩაის იყენებენ რევმატიზმის, ნევრალგიის და თავის ტკივილის დროს. მალამოებს იყენებენ კანის დაავადებების და ჭრილობების სამკურნალოდ.
როგორ გამოვიყენოთ
ზოგადი რეკომენდაციები:
- დოზირება: ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
ნაყენის მომზადება:
- 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ფესვებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი.
- გააჩერეთ 30 წუთი.
- გადაწურეთ და მიიღეთ 1/4 ჭიქა 3-ჯერ დღეში ჭამის წინ.
ჩაის მომზადება:
- 1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ფესვებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი.
- გააჩერეთ 10 წუთი.
- გადაწურეთ და მიირთვით 1 ჭიქა 2-ჯერ დღეში.
ფხვნილის მიღება:
- მიიღეთ ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
კაფსულების მიღება:
- მიიღეთ ექიმის დანიშნულების მიხედვით.
გვერდითი მოვლენები
კავკასიური ხარისძირას ფესვების გამოყენებისას შესაძლოა გამოვლინდეს შემდეგი გვერდითი მოვლენები:
- ალერგიული რეაქციები;
- დიარეა;
- გულისრევა;
- ღებინება.
უკუჩვენებები
კავკასიური ხარისძირას ფესვების გამოყენება უკუნაჩვენებია შემდეგ შემთხვევებში:
- ორსულობა;
- ლაქტაცია;
- ნაწლავთა გაუვალობა;
- მწვავე ანთებითი დაავადებები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში.
გაფრთხილება
კავკასიური ხარისძირას ფესვების გამოყენებამდე აუცილებელია ექიმთან კონსულტაცია, განსაკუთრებით ქრონიკული დაავადებების, მედიკამენტების მიღების ან განსაკუთრებული მდგომარეობების დროს (მაგ., ორსულობა). ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, თუ მცენარეს იყენებთ წონის დაკლების მიზნით. გაითვალისწინეთ, რომ ეს არის მხოლოდ საინფორმაციო ხასიათის სტატია და არ ცვლის ექიმის კონსულტაციას.